Mont Blanc

Tên của dãy núi đi theo tôi từ thuở ấu thơ, nhãn thương hiệu của một loại hộp sữa đặc có đường . Những sáng sớm tinh mơ, trong căn nhà số 7 Yagut , tôi còn nhớ rất rõ những cốc sữa pha nóng do Ba tôi làm, cực hình phải uống cho bằng hết, trong khi mắt vẫn liếc vào hai rổ xôi nóng hổi của Bà bán xôi được vời vào tận nhà. Đến trường Mẫu giáo Ấu Việt với một khúc bánh mì được rưới hào phóng loại sữa đặc có đường này cho giờ ra chơi lúc 10 giờ sáng. Chuông reo ra chơi, còn mải mê với những chiếc đu hình con gà  trong sân trường , đến lúc nhớ ra chạy vào lớp học, thì đã có bạn cùng lớp nẫng tay trên xơi dùm. Lại còn dấu kín bí mật, không nói cho Ba Má tôi biết, vì đơn giản là tôi không thích ăn bánh mì như vậy mà không dám nói cho Ba tôi hay .

Cùng với những lớp trẻ sinh ra sau này trong đại gia đình, tôi vẫn bị sai vặt chạy xuống chợ chiều gần nhà tìm mua sữa hộp về cho chúng, bữa nào không có sữa Mont Blanc , thì mua hộp khác có hìnhÔng Thọ , một ông già phương phi với chòm râu trắng như cước. 

Chuyến xa nhà du học của ông anh , khi tất cả lũ trẻ chúng tôi , đi vào tuổi vị thành niên, cùng ảnh ông anh chụp nơi xứ  người với những ngôi nhà cao tầng, với công viên mùa thu và mùa đông khiến tôi có lúc  nhìn kỹ lại  hình ảnh dãy núi phủ tuyết trắng xóa trên hộp sữa ,bỗng thấy hiện hình  giấc mơ giang hồ tung cánh. Ttrong tôi ngày mỗi mạnh hơn mơ ước có ngày được ra khỏi thành phố quanh năm chỉ có màu xanh của thông và chập chùng sương mù buổi sáng, để đi đến những chân trời mới lạ. 

Thời gian qua đi, với cơ hội lập nghiệp tại xứ người, đã thấy tuyết, nhưng  ở đây không có những dãy núi cao sừng sững. Một lần sum họp đại gia đình cho Noel tại Bỉ, con em ở Mỹ vốn đã quen những môn thể thao táo bạo, gợi ý cho chúng tôi đi học trượt tuyết . Ừ thì đi, dù trong lòng cũng hơi ớn lạnh . Vài tuần trước lúc ra quân, còn đứng xếp hàng trong hội chợ mùa đông của Bruxelles để lên piste trượt patin, nghĩ rằng phải qua kỳ thử thách này xem có biết giữ thăng bằng hay không đã . Hình ảnh em bé đứng trước tôi bị cắt đứt tay bởi đôi giày trượt băng khi thò tay vào trong piste khiến tôi càng rùng rợn hơn, nên buổi trượt patin là một thất bại hoàn toàn. Té đến ê cả mông mà vẫn không đâu vào đâu. Ở Bruxelles còn có một piste để trượt ski bằng cỏ giả và nước xà phòng, có cho thêm phần thưởng cũng không dám bén mảng đến tập, đành liều nhắm mắt chờ đến ngày đi đến nơi trượt tuyết.

Đến tiệm thuê  dụng cụ đi thực hành môn thể thao này, hì hục mãi không xỏ được vào giày, xỏ xong thì không biết làm sao để nhấc hai cái cùm chân lên ; không một chút thoải mái nào với chúng. Cậu em rể nhận đôi giày ski màu hồng, thời ấy , chưa trở về với màu sắc chói chang trên quần áo của các ông, nên chàng ta cằn nhằn mãi nhưng không còn đôi giày nào khác vừa chân để thay thế.

Phái đoàn lên đường , ski, gậy trượt và giày nằm êm ấm trên nóc xe ,trực chỉ vùng Haute Savoir bên Pháp, cõng theo cả Ba Má và những người không trượt tuyết,  vượt quãng đường gian khổ gần 900 cây số với nạn kẹt xe  để đổ đầy nhóc vào một cái chalet to đùng do công bà chị ra sức kiếm ở vùng Bettex. 

Vài ngày đầu, chưa kiếm được cours để học trượt tuyết, cả nhà lũ lỹ dắt nhau đi thăm thành phố Charmonix, đi thăm băng hà, và leo tắp lên một chuyến xe lửa lên cao ngắm nhìn núi non cho bằng thích.

Và đó là lần đầu tiên tôi được thấy tận mắt rặng núi Mont Blanc.

Giống hệt bức ảnh trong hộp sữa, bề thế hơn bên ngoài, oai nghiêm hơn dưới trời xanh và tuyết phủ, xứng đáng với tên gọi " nóc nhà nhà Âu châu ".

Ngày hôm sau, có mặt trời rực rỡ hơn, cả nhà kéo đến một thành phố , bỗng dưng tôi quên mất tên, để chụp chung một bức hình toàn gia đình với ngọn núi Mont Blanc làm nền sau lưng . Má rất hể hả vì đã được một lần nhìn tận mắt ngọn núi trên hộp sữa giúp Bà nuôi nấng một đàn 7 người con từ những năm tháng xa xưa ở Việt Nam.

Sau đó, cũng tại đây, chúng tôi bắt đầu học trượt truyết. 

Ông thầy già tên Georges , một cái tên rất Mỹ , nhưng lại là người chưa bao giờ đi xa hơn căn làng này . Ngồi lần đầu tiên trong cái télé cabine kéo mình lên cao , cứ rợn cả người , không biết nếu đứt dây hoặc bị dừng lại nửa chừng , thì sẽ đi về đâu . Chuyến đi mất cả 20 phút . Tới nơi , Thầy bảo xỏ giầy vào ski , bài học đầu tiên, chasse neige , để biết thắng lại . Cả một bãi tuyết từ cabine bước ra , gặp trời mưa đêm trước đã đóng thành băng , thế là lũ học trò chưa bước được bước nào, đã té bổ chỏng khắp các phía , thầy Georges vất vả đi lượm từng đứa lên, thu gom dắt díu như một đám xẩm mù  đến đầu một con dốc nhỏ. Nào , bây giờ thay phiên nhau đi xuống , thầy hò hét, cậu em rể can đảm mở màn, veo, cắm ski vào đụn tuyết dưới dốc, nhưng ... chưa té. Ông chồng tôi và tôi , tư thế như cua đang bò , khom cả người để giữ thăng bằng, chasse neige đến tuyệt vọng để hãm bớt tốc độ ski , dù đang chỉ là 5km/giờ , nhưng vẫn thấy còn nhanh quá, rồi ski chồng lên nhau , rồi bỗng dưng ski đi phía này trong khi rõ ràng mình muốn đi về phía kia, và thầy lại vất vả đi gom cho đủ đống học trò dúi dụi trong các góc khác nhau để hì hục leo trở ngược lên trên. 

Vất vả đến vậy trong 3 ngày vẫn không đâu vào đâu, nhìn thiên hạ vừa trượt ski vừa bấm sms trong điện thoại mà phục lé cả mắt , tối về đau ê ẩm, không phải chân mà là hai cánh tay vì phải tìm cách nhấc mình rồng lên khi té mà không được tháo giầy ra. 

 Những buổi tối quây quần bên bếp củi lò sưởi bập bùng, cười rũ rượi vì màn học ski , chả biết chừng nào mới trượt được một đường thẳng thớm , con em đầy kinh nghiệm cũng không thể nào làm cho in vào trí đám ra ràng lúc nào thì nhấc chân lên , lúc nào thì thắng , đành quyết định hôm sau dẫn cả lũ lên cao hơn sẽ không phải xếp hàng và có đường piste dài để thả xuống , tập giữ thăng bằng.

Ập ềnh rời chalet êm ấm hôm sau trong đôi giầy ski đã cột kỹ càng cho khỏi mất thì giờ lúc đến nơi, leo lên xe thì, bỗng dưng tuyết rơi , Mont Blanc mờ mịt trong bão tuyết. Xe con em dẫn đầu lúc lên đèo bị dừng lại , không lên tiếp , vì bánh xe quay không bám được mặt đường . Xe nó quay ngang làm kẹt hết dòng xe xuống lẫn dòng xe lên . Lũ  Pháp trong các xe bắt đầu la ó chộn rộn theo truyền thống của chúng lúc nào cũng vội, rồi đành lấy vài đứa tình nguyện đẩy xe cho có trớn leo lên, vì chúng tôi không thể giúp được với đôi giầy trượt tuyết to kênh dưới chân !; Xe tôi đậu góc  khác trên đường đèo, thấy nhiệt độ bắt đầu xuống thấp, cộng cái xe không có xích leo núi , lại còn một đám con nít trong xe , khiến chồng tôi đã quyết định quay đầu đi xuống núi.

Xuống tới nơi , thấy xa xa sau parking để xe một đám sapin đang trĩu cành dưới tuyết rơi , có một đường đi hơi dốc cho ski de fond không một bóng người, thế là chúng tôi quyết định vác ski vàotập một mình. Hì hục được dăm bận thì gặp đám còn lại không đi ski đến từ nhà với Ba Má, tụi tôi quyết định trèo lên cao hơn. Một con dốc đứng trước cửa một chuồng bò . Thử thả xuống một lần, cũng thấy gió thổi veo veo bên tai trước khi bổ chỏng vào đụn tuyết ven đường . Dưới thấp là mưa làm cả  lũ ướt nhem nhưng không biết lạnh là gì nhờ không biết bao nhiêu lần trèo lên và trượt xuống,  gant tay lấy ra vắt được nước chảy ròng ròng. Cả nhà trú mình  dưới mái hiên chuồng bò để ăn picnic buổi trưa . Ba Má lắc đầu trước lũ con khùng điên.

 

Thuở ấy , còn hàn vi , không nghĩ ra được cả chuyện mời Ba Má vào một nhà hàng tử tế cho bữa ăn trưa, nhưng Ba Má không nề hà, còn khen đứng ở đây trên cao , thấy cảnh đẹp như trong những tấm carte Noel.

Cậu em rể là người vất vả nhất , vì còn phải vác ski cho đứa con trai nhỏ . Nên mỗi lần lên tới đỉnh , là cậu ta thả xuống một lèo cho bõ công khiêng ski , cho đầu cắm vào đống tuyết vẫn còn thấy hể hả.

Mãi cho đến chiều, gia đình con em hết bay lượn  ở trên núi mới xuống , quyết định mua vé dẫn cả lũ đi theo nó . Nó dõng dác tuyên bố : phải ngồi télésiege để được kéo lên cao , chấp nhận sẽ bị té lúc ra khỏi ghế , vì đã được học ngồi như thế nào đâu , nhưng sau đó , sẽ có piste ngon lành hơn để trượt.

Y như rằng , nhưng người đứng canh tại chỗ đã có kinh nghiệm , kéo dùm những đứa té ra để khỏi chồng chất lên nhau . Có cái vừa đứng được vững vàng trên hai càng trượt , ông chồng tôi lanh chanh trượt trước , phóng vù vào một cái piste màu đỏ trước mặt đang bị giăng dây cấm vì không đủ tuyết ,Con em tôi xanh mặt . May sao ổng đã kịp ngã bổ chỏng không xa lắm , tẽn tỏ cởi ski leo ngược lên.

Cậu em rể thì gửi lời chào giã biệt để phóng vào một cái piste khác, mất hút đằng dưới, còn tôi với mấy đứa cháu theo con em trượt nhẩn nha , mỏi rã cả chân vì lần đầu tiên đi trên một piste dài mà lại phải thắng tối đa! Nhờ ngày này , tôi đã biết giữ thăng bằng , không còn té oành oạch nữa. 

Năm sau đó , vẫn còn dám đi trượt tuyết , vẫn đăng ký lớp học , nhưng chả tới phần mình vì Thầy còn bận giúp bà chị và người bạn đứng vững vàng trên hai cái càng ski . Thầy chỉ cho vài chiêu rồi bảo tụi tôi hãy tự xoay sở lấy. Cả một ngày tập dượt rã rời , buổi chiều đi về , bỗng thấy ngọn Mont Blanc đang hứng ánh sáng vàng óng của hoàng hôn trong khi dưới thung lũng đã ngập tràn  bóng tối, cả nhà còn tiếp tục đi dạo lang thang để ngắm nhìn rặng núi cũng dần dần biến mất khi đêm về.

Rồi những năm sau , như một thói quen , tụi tôi chỉ đi quanh quẩn quanh vùng Savoie . Những lúc nghỉ dừng chân trên núi cao , ngắm những rặng núi trùng trùng điệp điệp chung quanh , ráng tìm cho ra Mont Blanc ở đâu , như tìm đến một người quen.

Tuần trước đây , mãi mới hội tụ gần đủ mặt các chị em để đi chung một chuyến đi trượt tuyết. Con em đến từ Mỹ chắc sẽ nhớ đời hai lần kẹt xe lúc lên và xuống núi  , lả cả người , cứ như cả nước Pháp cộng nước BỈ đang hà rầm đến cùng một nơi . Trời không có mây xanh biếc , lúc nào tử tế lắm là không có tuyết rơi  hoặc không có gió quất tuyết rát cả mặt , nhưng cũng chả ở nhà ngày nào . Khi không thấy gì nữa , thì liều mạng trượt không nhìn vào piste . Ấy vậy mà không té trặc chân như năm ngoái  , với trời đẹp nguyên cả tuần. 

Từ cái đận đầu tiên ra quân đến nay , nhờ tốt nghiệp trường học ski "chuồng bò" , đã tiến một bước dài , không còn làm cua bò lồm cồm xuống núi nữa , nhưng vẫn còn mặc cả với nhau chọn lưa màu piste, vì với tôi , không phải tốc độ lao mình xuống , mà là cảm giác như chim trời chao lượn từ sườn núi này sang sườn núi khác . Con em thì muốn đến nơi cần đến cho rõ mau , tôi thì đi theo màu piste hợp với khả năng của mình, rốt cuộc là nó chỉ cần 15 phút là bay sang vùng thung lũng khác , tôi thì gần ... hai tiếng đồng hồ hết trượt xuống rồi lại leo lên , theo kiểu hình chữ W! Nên lạc nhau hết mất cả ngày.

Ráng ra sức dụ dỗ gia đình con em út rời bỏ cái piste đầy người cứ như xa lộ E19 ở đây  để lên cao hơn , nhưng nó quyết tâm bám trụ , tà tà đi xuống và lên một piste cả ngày mà vẫn thấy vui , biết làm sao hơn, nó thắng được ý nghĩ đã té trẹo chân hai lần mà vẫn dám đi  là giỏi lắm rồi. Nhớ con này hồi nhỏ , vẫn trượt patin có bánh xe trong nhà để dọn bàn ăn , thậm chí có lúc bưng cả tô canh còn không đổ , vậy mà nó đã sớm quên cái khả năng giữ thang bằng xa xưa. 

Bà chị cả không trượt tuyết , cũng leo lên được hết các đỉnh cao nhờ télécabine và cả télésiege , không nhọc nhằn như chúng tôi , tha hồ nghiên cứu hết các rặng núi chung quanh vùng Menuires và phán chính xác Mont Blanc nằm ở đâu. 

Tôi không quan tâm lắm về việc định được rõ ràng vị trí Mont Blanc  mỗi lần đứng đối diện với núi chập chùng xa xa , nên chả có tấm hình nào chụp được chính xác dãy núi thân quen trong tên gọi này. Nhưng , như Cậu Hoàng con đã nói , cái điều trông thấy , không phải bằng mắt , mà tại tâm . Nên tôi êm ấm với những kỷ niệm đi trượt ski , với tấm hình trên lon sữa bò thuở ấu thơ của mình gán trên những rặng núi tôi đã có dịp đi qua , để nghĩ ,  Mont Blanc đang ở đâu đó quanh mình , Mont Blanc là một cái đích tôi đã đến được rất gần trong những giấc mơ giang hồ tung cánh , rặng núi hùng vĩ , bỗng dưng trở thành vòng tay êm ái ru tôi trong những hồi ức dịu dàng ....

Hương Quỳ (Bruxelles, 02/23/2016)