MÙA THU ĐAN ÁO

Cách đây không lâu , , Quỳ  sau khi thu dọn  căn phòng  của Má ngoài hàng mang về cho tôi một túi xách đầy len và kim đan . Nhìn thấy túi xách với hiệu Phildar bên ngoài , một hãng bán len nổi tiếng của Pháp , trước kia cũng có nhiều gian hàng ỏ Bỉ , bỗng nhiên một trời kỷ niệm ập về làm tôi thấy lòng  nao nao .

Mở gói ra là hơn chục  cuộn len màu nâu , màu vàng , màu đỏ đất hay còn gọi là màu bã trầu  và nhất là bắt gặp một cái  khăn quàng cổ đang đan dở dang . cái này là của Má thôi  ,  Má đang đan dở một cái khăn quàng , bao giờ vậy nhỉ ?  Chắc là Má đã bắt đầu đan vào đầu mùa thu  , như bây giờ , nhìn màu sắc Má chọn không thể lầm được ; màu của lá vàng , lá đỏ , lá nâu đang ngập tràn ngoài đường  , qua những công viên , qua những cánh rừng , kể cả cánh rừng hạt dẻ ở Halle Má và Ba đã nhiều lần đến đây để đi lượm hạt . Trời trở lạnh sang thu , Má bắt đầu đan áo . Đầu tiên là một cái khăn quàng cổ . cái này là dễ nhất , một dẻo dài và rộng theo ý  muốn , không thêm không bớt gì cả . Tôi đã thấy Má đan những  cái bandeau  để bịt đầu  , lúc nào má cũng sợ lanh , sợ đau đầu mà . Nhưng đây là một cái khăn quàng  màu nâu và bã trầu  . Nhưng chắc  là Má còn muốn đan cả một cái áo nữa chứ , đồ vào số cuộn len má đã mua . Khăn quàng chỉ cần 2-3 cuộn  , đằng này đếm ra cũng đến gần 20 cuộn  . Không biết má muốn đan áo kiểu gì , pha màu làm sao ? Một màu thì không đủ , mà pha màu thì pha làm sao nhỉ , vừa cho đủ len  , vừa phải đẹp nữa .

Bỗng nhiên thấy nhớ Má  và hình dung ra hình ảnh Má cặm cụi đan , một mình trong căn hộ trên lầu , đôi tay thoăn thoắt  nhưng còn đầu óc  Má lúc đó có được thảnh thơi không ? Má nghĩ gì về cuộc đời của mình , những hy sinh cho con và cháu  , hoài niệm về một nơi chốn Má đã dựng xây lên để rồi cuối cùng phải bỏ hết để đi đến nơi xa  cội  nguồn này  .

Cầm cái khăn quàng mới đan được một khúc với đôi kim đan số 5 , tôi thấy lòng mình chợt chùng xuống thật nhiều .  Phải  rồi ngày xưa tôi cũng biết  đan và đã từng đan rất nhiều thứ  . Chính Má đã dạy tôi đan , bắt mũi , hàng lên hàng xuống , rồi thêm rồi bớt , đan gấu , đan cổ  . Má đã dạy tôi đan dớ cho các  em bé  . Tôi còn nhớ lúc đó tôi  đã sản xuất ra cơ man nào là dớ len  cho các mống nhỏ trong nhà , bên nhà bác Tự và cả Hương , Thảo chắc chắn đã từng đi những đôi dớ tôi đan. Rồi đan mũ , đan áo , mới đầu cho  búp bê , sau đó là các em bé ( nhớ hồi đó có nhiều em bé lắm mà ! ) sau đó thì cho cả người lớn   , nhất là cho tôi , cũng đã tự sản xuất ra áo len cho chính mình rồi hồi đó !  Nhớ những buổi chiều đi học về , dở đồ đan ra và ngồi bên của sổ nhìn ra cây đào  , đan lấy đan để  , bên cạnh còn có cái máy cassette nghe nhạc êm dịu nữa chứ . Hình ảnh người ngồi đan áo bên khung cửa này rất là thơ mộng ; nó gắn chặt vào ký ức của tôi  , cái thuở mới lớn còn mộng mơ , một mình một cõi và thả hồn đi tứ phía  , như không có ai có thể xâm nhập vào cõi riêng tư của mình được

Mới đây nhìn lại những tấm hình cũ của gia đình ở Dalat mới thấy ai cũng mặc áo len đan . Xứ lạnh mà . Dalat là xứ sở của môn đan áo cũng phải thôi . Làm gì mà có các cửa hàng bán quần áo sẵn như ở đây  . Gì chứ áo len thì phải tự sản xuất lấy mà mặc  . Má chắn chắn đã từng đan áo cho từng đó đứa con . Chúng tôi vẫn mặc áo Má đan cho đó , cũng không hề khen chê đẹp xấu , có áo mặc là được rồi  , áo len cài , áo len chui , áo len cổ lọ , áo len  cổ chư V , áo len cụt tay cho mùa hè .Tôi vẫn nhớ cái áo len cụt tay cổ chữ V của Ba mặc ra ngoài áo sơ-mi  hằng ngày đi bán hàng ở tiệm Nhật Tân .

Sau đó thì Dalat cũng mở ra  những tiệm đan áo thuê  , nhất là khi  bắt đầu phong trào đan áo bằng máy . Tôi còn nhớ cái máy may đầu tiên trong nhà mình là hiệu Brother , phải nhờ bà Bông ở  Saigon đặt mua giùm cho . Phải đắn đo suy nghĩ lâu lắm má mới chịu mua cho ;  là đó là cả một gia tài chứ có ít đâu . Ngày đầu tiên  mang máy về , mới toanh còn trong hộp được mở ra dưới những con mắt thán phục và tò mò của lũ con nít . Hiệu Brother nổi tiếng của Nhật  , phải đúng là máy đan Brother mới được . Bây giờ thì tôi xài máy in Brother , chứ may đan chắc  đã đi vào dĩ vãng rồi .

Lúc đó còn có anh Doãn  , cả lũ vừa đọc sách chỉ dẫn vừa ráp máy . Người đầu tiên thực tập máy đan nầy lại không phải là tôi mà là Lân . Tôi chưa thấy nó cầm kim đan bao giờ  nhưng nó lại là người thích  đan máy nhất . Thế là cả lũ thực tập , mới đầu còn ngập ngừng sau đó là tiếng kéo máy rẹc  rẹc  suốt cả ngày . Thích thú làm sao là một hàng chỉ cần kéo một tích tắc trong khi đan tay rị mọ cũng phải đến mấy phút  . Rẹc rẹc cả ngày rồi thỉnh thoảng là tiếng la thất thanh của một đứa , kéo làm sao mà cả mảng áo bị rơi tuột ra khỏi máy vì sợi len không ăn vào máy ! Thế là lại phải hì hục mắc từng mũi vào máy trở lại  , rồi lại tiếp tục kéo rẹc rẹc ; tiếng máy đan nghe cũng vui tai , mọi người hồi hộp chờ đợi sản phẩm ra lò sẽ ra sao , rồi pha màu , bớt nách , bớt cổ ; nhưng tôi nhớ Má không hề đụng tới cái máy đan mặc cho lũ con và cháu tha hồ chọc chạch  và sản xuất áo len , còn mặc được hay không lại là chuyện  khác !

Cầm mấy cuộn len trong tay tôi bỗng nảy ra ý định đan áo trở lại . Phải , 30 năm ở xứ này tôi không hề đụng đến cái kim đan .Ở đây xứ lạnh thật , còn lạnh hơn Dalat nhiều vậy mà nhu cầu đan áo không thôi thúc như xưa  kia . Áo lạnh chỉ cần ra các cửa hàng may sẵn trăm kiểu , nghìn kiểu , đủ màu , đủ sắc mỗi năm một mode thay không kịp đến chóng cả mặt . Vậy mà vẫn có người còn đan áo ư ? Có phải vậy mà tiệm Phildar  đã sập từ lâu và bây giờ đan áo trở thành một hobby  kín đáo của một số người ít ỏi  .

Năm ngoái tôi sang Mỹ thấy Quỳnh ngồi đan áo , tôi khá ngạc nhiên . Quỳnh nói tự sản xuất áo cho mình  mặc cũng thích chứ  , hơn nữa buổi tối ngồi xem tivi một mình thì đan áo cho đôi tay hoạt đọng tránh bị thấp khớp đồng thời cũng sáng tạo và sản xuất ra một cái gì . Hoặc ngồi đan áo để cho tâm hồn lắng đọng  , không suy nghĩ , không stress , cũng là một cách để chống  những ưu phiền của cuộc  sống hằng ngày . Quỳnh thì đan , Hương thì thêu  , còn tôi sẽ ráng đan cho xong cái áo Má định đan và còn dang dở .  Không biết có đủ len không nữa đây ; nếu thiếu thì thật khốn khổ vì sau bao nhiêu năm đó làm sao kiếm được  len Phildar và đúng cái màu nâu và  màu đỏ đất  của độ thu về này ?

Có một khoảnh khắc tôi ngồi đan áo , bên tai là  dòng nhạc  thính phòng réo rắt , hãy thử nghe Prelude của  Bach đi nhé :

https://www.youtube.com/watch?v=S-VE-ys8n_c&start_radio=1&list=RDMMS-VE-ys8n_c

Và tôi sẽ hoàn tất cái áo len  này  cho sang năm sẽ mặc ra biển đi rải hoa cho Ba và Má ngày lễ các Thánh 1-11 .

TỐ MAI

BRUXELLES  30/10/2018

NẮNG

Chưa bao giờ mình lại yêu nắng đến thế .

Những sợi nắng vàng ấm áp như chảy xuống, mặt mình  , thân mình , cái thân đă bao nhiêu năm rồi chạy đua theo cuộc sống tất bật hằng ngày ; chạy mãi , chạy mãi rồi cũng có lúc phải dừng lại  , nghỉ ngơi chứ  , nghỉ ngơi cho thân xác được buông thả , cho tâm hồn được lắng đọng , không làm gì , không suy nghĩ gì , chỉ để bắt  cái tia nắng đầu mùa thu này đang hắt vào mình .

Mình từ một xứ nóng đầy mặt trời đên đây một xứ lạnh . Nghĩa là mặt trời và nắng mình không thiếu gì trước kia .

Trước kia nghĩa là cách đây 30 năm , một đoạn đường dài trong  đời sống của một con người ! Nghĩa là từ 30 năm nay ở cái xứ lạnh này nắng và mặt trời rất hiếm hoi . Cho nên lúc nào cũng thấy thiêu thiếu một cái gì  Bởi vậy mà mỗi mùa hè lại phải lặn lội đi những đâu đâu  để tìm nắng !  Mình còn nhớ ngày mới đặt chân đến đây mùa thu xám xịt và lạnh se người , mặt trời ở đâu không thấy chỉ  có gió và mưa ; nhưng lúc đó còn tất bật  đánh vật với cuộc sống mới mình cũng chẳng buồn để ý đến nữa . Buổi sáng đi làm trong xe buýt , trời còn tối thui , buổi chiều về cũng vẫn một màu đen như thế chẳng khác gì sáng với chiều , ngày với đêm .

Đến mãi tận hôm nay khi đã trải qua 30 năm ở cái xứ lạnh này lần đầu tiên mình mới cảm nhận cái hạnh phúc được phơi mình dưới nắng . Cả tuần nay trời nắng ấm không mưa ,nhiệt độ thường 10 độ trên mức trung bình  hàng năm mùa này , cứ như đang giữa hè ; nhưng không ,  thu đã thực sự đến , hàng cây trước cửa nhà đã đỏ lá sáng rực rỡ dưới ánh nắng  . Nhưng tia nắng thu không thẳng đứng như mùa hè  mà xiên xiên như thể chực ngã hay chực tắt lúc nào không biết  , nhẹ nhàng làm sao , mong manh làm sao 

Bước ra ngoài  , nắng chỉ đến một bên vỉa  hè , phía bên kia hoàn toàn trong bóng mát , mình thử bước sang đó , eo ôi lạnh ! cái gió thu như muốn len lỏi vào người ! không  được , phải là hoàn toàn ngoài nắng ! Bước  sang bên này  là cả một trời khác biệt , ấm ơi là ấm , thiếu điều phải cởi bỏ khăn quàng và áo khoác . cái cảm giác đi trong nắng ấm mùa thu mới êm ả làm sao , vạn vật như tươi sáng hơn  , mọi ưu phiên đều đã chắp cánh bay đâu mất hết rồi .

Mình thả bộ đến cái công viên ở gần nhà , chú ý chọn vỉa hè bên có nắng  , công viên này ở trong lòng một thung lũng , ở giữa có một giòng suối nhỏ  len lỏi  , cây cối  rậm rạp chung quanh  , lá vẫn còn xanh um chưa thấy một rẻo vàng nào  . Công viên đầy bóng mát thế này  thì không được rồi !  mình nhìn con đường đi dạo quanh co , chỉ có vài đôi chỗ có nắng chiếu đến  , thôi cũng đành nhắm chỗ có nắng. Mãi  mới tìm được một ghế đá ở ngoài nắng  và không có người . Phải , cũng khối người cùng ý nghĩ giống mình đi tìm một chút nắng thu đấy chứ . Tại sao ghế đá cứ phải ở dưới bóng cây nhỉ ? Hôm nay mình không cần bóng cây đâu ! Thảm cỏ xanh mượt mà ngập trong nắng như đang mời gọi . Mình chỉ muốn ngả lưng xuống đây và ngắm nhìn lên  bầu trời trong  xanh ngắt không  có đến một cụm mây đậu hũ nào .

Thôi không được , ở đây nhiều bóng mát quá . Mình bước ra ngoài đường đi dọc theo công viên bên vỉa hè ngập nắng . Đến một góc đường có một quán cà phê nhỏ , Café 1030 , với đôi ba bàn ghế kê ngoài vỉa hè  . Mình chọn một bàn trống  và gọi một tách cà phê đường sữa . Ông chủ quán còn trẻ năng nổ dễ thương kéo cái bàn  ra thêm ngoài  nắng và hỏi thế này được chưa ? Còn phải nói , nắng ở ngập chung quanh ; ngã tư này có ít xe qua lại  , bên kia là những vòm  lá xanh của  các cây cổ thụ trong công viên  . Cái mình ưng ý nhất là được ở  giữa  trời và nắng .Đeo kính mát vào và ngửa mặt lên cho cái ấm của nắng soi đến tận các lỗ chân lông trên da mặt da tay  . Không thiếu vitamine D nữa nhé . Còn nhớ mình hay bắt  các cụ già lớn tuổi không còn ra ngoài được nữa  phải ra của sổ ngồi phơi nắng ít nhất 10 phút mỗi ngày . Có một bà cụ còn kể  ra ngồi phơi nắng rồi còn  nói chuyên với cái cây platane bên cửa sổ , cây này có lá xum suê to đùng , mình tự nghĩ  không khéo nó che mất cả mặt trời của cụ rồi  , uống công phơi nắng  !!! Lại nghĩ mình đã từng chụp mưa , chụp tuyết rơi , chụp những giọt sương mai , nhưng nắng thì làm sao chụp ?  Không chụp nắng được  , nắng  không có màu gì cả , không có hình thù gì cả , nắng chỉ để cảm nhận  đến tận phần sâu lắng nhất trong tâm hồn mà thôi .

Nắng mới nhiệm màu làm sao ! tất cả các cơ đều được  thư dãn tối đa , đầu óc trống rỗng , không nghĩ gì cả , không bận rộn chuyện gì cả , hoàn toàn để tận hưởng cái khoảnh khắc hạnh phúc của  cơn nắng đầu thu ngày  hôm nay .
Biết đâu ngày mai trời lại mưa !

TỐ MAI

BRUXELLES 12/10/2018

Và nhớ mùa thu CANADA 2017