Nó

Mắt to, mi cong, mũi thẳng tắp, trong đám bốn đứa chúng tôi, nó xinh xắn nhất. Chúng tôi thường trêu nó, bảo trong đám tụi mình, mày sẽ là đứa đi lấy chồng đầu tiên cho mà xem. Nó cười khà khà đáp liền, lúc đó tao gởi thiệp mời ba đứa mày, liệu hồn mà tới dự đám cưới của tao. Có khối anh chết mê chết mệt vì màu da ngăm ngăm, vì đôi mắt nâu rất sâu, vì giọng nói nũng nịu, nhão nhoẹt của nó. Trong khi ba đứa còn lại luôn dấm dẳn và nhìn đám con trai với cặp mắt dè chừng thì nó thoải mái hơn, tự nhiên hơn, một điều ông ông, hai điều tui tui, lọt vào tai ngọt như mía lùi. Bảo sao tôi không đếm nổi đã có bao nhiêu người đã theo đuổi nó suốt thời hoa mộng của nó.

Tôi đến rủ nó đi học hàng ngày. Tính nó vốn lề mề, tôi gọi ngoài cửa, nó còn trong bộ đồ ngủ, chạy ra bảo mày đi trước đi, tao chưa xong. Tôi đến trường cả đỗi mới thấy nó lóp ngóp tới nơi, vừa sát giờ chuông reo vào lớp. Tôi với nó khá thân nhau. Những chuyện vui buồn thuở mới lớn tôi đều kể cho nó nghe. Nó là quân sư quạt mo của tôi. Chuyện không biết phải giải quyết ra sao, tôi tìm đến nó. Nó tận tình chỉ giáo cho tôi, mày làm như vầy nè, vầy nè…Rồi cả hai đứa lăn ra cười nắc nẻ vì cách giải quyết vấn đề gọn bưng của nó.

Tôi chơi với nó và quen luôn cả gia đình nó, từ ông anh bà chị, đến em trai em gái của nó. Riêng Ba Má nó tôi hơi ớn. Má nó khá nghiêm khắc và lạnh lùng, khi tôi đến nhà nó  gặp và chào bà, bà chỉ lạnh nhạt gật đầu, hiếm khi nói thêm một câu nào khác. Một lần đi theo nó trên chuyến xe tải của Ba nó từ Saigon về Dalat, tôi ngồi im re trong cabin với ông, không dám nói năng gì. Ông cũng lầm lì không mở miệng nói bao nhiêu, chỉ chăm chú lái xe. Đến giữa trưa, ông dừng xe lại và ra lệnh cụt lủn “Nghỉ ăn cơm!” Cả chuyến đi hơn 6 tiếng, ông chỉ nói với tôi mỗi câu đó làm tôi phát khiếp, không dám đi theo xe Ba nó nữa. Nó hay theo Ba nó đi những chuyến xe dài ra miền Trung, Đà Nẵng, Huế để chở hàng. Một lần nó phiêu lưu đến tận Hà Nội. Tôi háo hức hỏi nó Hồ Gươm ra sao, nó bĩu môi bảo “Nước hồ xanh lè như nước rau muống luộc!” Rồi thêm vào “Ở Hà Nội chẳng có cái gì đáng xem! Người Hà Nội gì mà quê một cục!” Tôi cũng muốn được đi chơi vặt với nó nhưng vì ớn Ba nó mà tôi đành chấm dứt mộng giang hồ của mình.

Trong những năm tháng quen thân với nó, tôi biết tính tình nó hời hợt, nông cạn, và nhất là nó rất lười đọc sách. Điều này làm tôi thất vọng không ít. Tôi đã từng đưa cho nó mượn những quyển sách mình yêu thích, muốn chia sẻ với nó những gì minh đã được đọc. Được dăm bữa nó đem trả tôi, bảo truyện của mày đọc nhức đầu quá! Giá mà tôi có truyện Quỳnh Giao cho nó đọc thì nó thích hơn. Tiếc rằng tôi không có cuốn tiểu thuyết diễm tình nào cả, nó và tủ sách của tôi kỵ nhau ra mặt. Nhưng điều đó không ngăn cản nó nằm ngả ngớn trên giường tôi, tán dóc với tôi liên tu bất tận từ chuyện trường lớp đến chuyện thầy cô bạn bè. Nói mỏi miệng, cả hai đứa rủ nhau đi mua khoai lang mật về ăn. Nó rủng rỉnh tiền túi hơn tôi nên tôi hay cảm thấy mắc nợ nó các món ăn vặt chúng tôi mua ở quán Bà Cai trường. Nó vẫn hồn nhiên chia cho tôi miếng kẹo phủ lớp bột trắng, mẩu bánh tráng nướng, nửa cái chuối chiên… Để đáp lại, tôi mang cho nó mấy trái ổi, trái bơ, trái đào hái trong vườn làm quà. Đôi khi tôi hái cho nó mấy bông hoa tím trước cửa nhà cho nó cắm vào ly nước trong veo.

Đến bây giờ tôi vẫn không biết điều gì đã kéo chúng tôi lại gần nhau những năm tháng ấy khi mà xét cho cùng giữa tôi và nó dường như không có lấy một điểm tương đồng nào? Có thể vì nó là đứa vui tính, rất cởi mở, rất xuề xòa chăng? Vì nó kết bạn với tôi rất đỗi chân thật, chẳng chút màu mè nào chăng? Vì tự dưng vào thời điểm đó, trong môi trường đó, chúng tôi đã đồng thanh tương ứng đồng khí tương cầu mà không cần bất kỳ lý do nào? Đã bao năm tháng qua đi, tôi không còn nhớ được tại sao. Chỉ biết rằng khi nghĩ về ngôi trường ấy, lớp học ấy, là tôi nghĩ về nó. Nó đã từng là một phần trong những năm tháng tươi đẹp của tôi. Nó đã từng là một phần trong quá khứ tôi để lại ở Việt Nam, để lại ở Dalat, ở nơi chốn chưa một lần tôi quay trở lại.

Để rồi khi biết nó ra sao bây giờ, tôi ngồi lặng đi và buồn muốn khóc.

Nó chưa lấy chồng như chúng tôi đoán mò mà trở thành một bà cô già với đúng nghĩa. Vẫn độc thân nhưng chẳng hề vui tính, trái lại nó cay nghiệt với mọi người chung quanh, hà khắc với đám cháu lớn cháu bé, cháu dâu cháu rể. Nó lấy cớ phải chăm sóc Má nó để lớn lối hành hạ mọi người, bất kể anh chị em ruột thịt hay dâu rể trong nhà. Đến nỗi khi nghe nói phải về Dalat, mọi người xua tay chạy làng vì sợ gặp nó! Nghe những câu chuyện về nó, tôi đâm ra hoang mang, chẳng lẽ đấy lại là đứa bạn vô tư lự ngày xưa của tôi? Nó bây giờ chẳng ăn nhập gì với hình ảnh con bé tóc ngang vai cặp kè với tôi như hình với bóng những năm tháng ở bậc trung học.

Tôi không thể tưởng tượng được đứa bạn thân của tôi ngày nào bây giờ đanh đá “vạch lá tìm sâu”, bảo cháu dâu mình không biết nhặt rau, phải nhặt sao cho hai cái lá cân xứng qua một cái cọng bé tí thì mới gọi là nhặt!  Ấy vậy mà nó lại trốn biệt trên lầu khi bạn học tới nhà, nhất quyết không ra mặt tiếp khách. Mà có phải là những người nó không gặp thường xuyên? Hai đứa con trai bạn cùng lớp thường ngồi uống cà phê gần nhà nó, giáp mặt nó hàng ngày, thế mà nó lẩn trốn cho bằng được. Và rồi còn xa tôi mới hình dung ra được nó, một con bé ăn mặc chải chuốt thuở nào, bây giờ quyết định “nhất bộ thượng thư”, quần áo cũ mèm không bỏ, không thay mặc dù quần áo mới chắc chất đầy tủ! Và tôi cũng chẳng biết duyên do gì làm nó quyết định đóng cửa nhà lúc 8 giờ tối, bế môn tỏa cảng, không cho ai đi ra cũng chẳng cho ai đi vào. Và vì sao nó trái khoáy, dở người, bắt Má nó ngồi giặt áo quần bằng tay để “tập thể dục” khi bà già đã ngắc ngoải, gần đất xa trời.

Dù vậy khi nhìn bức hình mới nhất của nó được chụp lén trong căn bếp nhà nó, tim tôi lặng đi vài nhịp và nhói đau.

Căn bếp này tôi quen lắm chứ. Đã bao lần tôi ngồi ở đây tán dóc với nó, xem nó tất  bật nấu cơm kho cá, luộc rau, tay liền miệng, nhanh nhẹn và đảm đang. Nhưng cái hình bóng mới mẻ của nó bây giờ làm tôi bàng hoàng. Tôi không cách gì tìm ra được dáng vẻ lanh lợi ngày xưa của nó qua hình ảnh một người phụ nữ mặc chiếc áo len xanh sọc ngang to quá khổ, ngồi xếp bằng trên ghế, một chén, một ly trước mặt. Nó ngồi cù rũ bên chiếc bàn bếp, dáng vẻ mới cô độc làm sao, khốn khổ làm sao, già nua làm sao. Lưng nó cong khòm, góc miệng trễ xuống, mái tóc xơ xác biếng chải  và đôi mắt không còn sâu, còn to như thuở nào. Tôi hiểu năm tháng để lại dấu ấn trên tất cả mọi người, ngay cả chính bản thân tôi, nhưng cái dáng người già trước tuổi ấy thì còn xa tôi mới mường tượng ra được.  
Ngay sau tốt nghiệp trung học, nó về Saigon học đại học Sư Phạm, trong khi tôi nằm triền miên trong nhà thương với cái chân bó bột. Nó rất háo hức với môi trường mới, cứ như chim xổ lồng bay trên bầu trời rộng, nó về kể cho tôi nghe không biết bao nhiêu điều mới lạ với những bạn bè mới lạ. Trong cái đám trải nghiệm mới mẻ của nó, tôi lạc lối không biết đâu mà đưa đẩy câu chuyện và thế là nó dần dần xa tôi. Nghỉ hè nó về lại Dalat, tôi đến nhà thăm nó, câu chuyện đã nhạt đi nhiều. Cả buổi ngồi nghe nó nói chuyện anh nọ rủ nó về quê, anh kia dẫn nó đi ăn chè, anh khác đưa đón nó hàng ngày từ ký túc xá đến trường, rồi một anh khác nữa lại đón ngược lại từ trường về lại ký túc xá, cứ thế không dứt. Tôi chẳng biết anh nào vào với anh nào nên ngồi một hồi thì chán, tôi ra về với một cái đầu ong ong, ù ù cạc cạc, lẫn lộn tên các anh của nó. Tôi về Saigon, có nhắn tin rủ nó tới nhà tôi chơi nhưng nó không đến, bảo là bận học, tôi lại đoán mò chắc nó bận với mấy anh Lục Tỉnh thì có. Giữa chúng tôi đã có một khoảng cách nhưng lúc ấy tôi không lấy làm phiền hay bận tâm gì cả. Tôi nghĩ thì theo năm tháng, mỗi người phải thay đổi chứ, tôi làm sao mà cột nó mãi với mớ kỷ niệm 3 năm cấp ba của mình được? Nó hăng hái tung cánh về chân trời mới lạ, tôi lấy tư cách gì trói buộc nó lại? Và xét cho cùng, chỉ có tôi là người trút tâm sự với nó, chứ thật ra nó có kể cái gì riêng tư của nó cho tôi nghe bao giờ trong suốt ba năm ấy?

Ngày cuối cùng ở Dalat, tôi có nghĩ đến chuyện đến nhà nó chia tay với nó, nhưng tôi biết nó sẽ mở cửa đón tiếp tôi rất đỗi hờ hững, sẽ ngồi yên im lặng không nói, hoặc chỉ trả lời nhát gừng lấy lệ mà thôi. Tự trong đáy lòng tôi, tôi cũng không biết phải nói với nó những gì. Thế nên tôi lẳng lặng ra đi, không ghé nó mặc dù biết rằng còn lâu lắm mình mới được gặp lại nó. Mà thế thật, dạo sau này khi nó về lại Dalat, tôi rất hiếm khi gặp nó mặc dù quãng đường từ nhà tôi đến nhà nó không xa, theo Google Map bây giờ, còn gần hơn những buổi chiều tôi dẫn chó đi dạo! Chẳng qua vì tôi và nó như lạc mất nhau, trật mất nhịp điệu, có gặp nhau chợt thấy bối rối, ngượng ngập chứ không vui mừng, vồ vập như trước. Chúng tôi đối xử với nhau rất khách khí, gần như là những người xa lạ. Mặc cho những năm tháng xa xưa với nhau thật vui nhộn, thật rộn ràng, thật vô tư, thật thân tình, khi tôi đứng lên chào nó ra về, tôi đồ rằng cả tôi lẫn nó đều thầm thở phào, nhẹ nhõm.

Năm mười năm không biết tin tức của nó, rồi bây giờ là 34 năm sau nhìn hình ảnh nó, nghe chuyện đời nó, tim tôi thắt lại. Nó đây sao, con bạn thân thuở nào của tôi? Nó là đứa bây giờ suốt ngày cặm cụi lột hành lột tỏi, kiếm tiền lẻ với phương châm bất di bất dịch  “không làm không ăn”, mặc dù tiền kiếm được từ cái mẹt ớt xanh đỏ, mẹt hành tỏi hôi nồng của nó không đủ cho một tô phở, mặc cho anh chị em quanh nó thương yêu nó, sẵn lòng giúp đỡ nó? Nó là đứa để cho thằng bạn cùng lớp lôi ra chọc ghẹo, làm trò cười mà nó không hề biết? Nó là đứa “bạo hành” trong gia đình, tẩy não Má nó làm cho bà đến cuối đời vẫn không chấp nhận cô con dâu không mong đợi của mình? Nó đấy sao, con bạn của tôi, là người lúc nào cũng cho rằng tiếng nói của mình là tiếng nói của quyền lực, rằng mình là thông minh nhất nhà, khôn lanh nhất nhà, chỉ vì được dựa theo vai vế của Má nó?  Mà đúng ra nó có gì ngoài sự thất bại trong học hành và ngay cả trong đời sống riêng tư? Nó không xong Đại học sư phạm, về Cao đẳng Dalat lấy bằng dạy Pháp văn nhưng nó không hề đi dạy một ngày nào. Dạo ấy tôi đã đi ra khỏi Việt Nam rồi nhưng có nghe phong phanh rằng nó không muốn đi dạy vì họ đổi nó về dạy ở cái trường khỉ ho cò gáy nào đó, nó sợ và không muốn đi. Tôi không biết vì nó không muốn đi hay vì nó không có đủ tự tin đứng trước một lớp học với khoảng 30 cặp mắt nhìn nó chằm chằm. Mà thật ra nó có đủ tự tin để sống cuộc đời của nó không nhỉ khi cuối cùng lá khiên chắn của nó là Má nó đã nằm xuống, nó vẫn tiếp tục cư xử bất bình thường như trước, nghĩa là hành mọi người cho ra ngô ra khoai, cộng thêm chiêu bài mới mẻ “mọi người không nỡ mạnh miệng với nó sợ nó tủi thân” nên được nước nó làm tới. Nghe những câu chuyện về nó, tôi chỉ thấy trước mắt tôi là một con người hoàn toàn không có tự tin, khiếp sợ phải đối đầu với mọi thứ trong cuộc sống, trốn tránh việc phải xoay sở với những thứ mới mẻ chung quanh, để rồi tự huyễn hoặc chính mình bằng những ảo ảnh viễn vông, những quyền uy không tưởng.

Bây giờ tôi chỉ muốn ôm lấy nó, lay tỉnh nó, lôi nó về lại đời thường, chỉ cho nó thấy cuộc sống rộn ràng chung quanh, tại sao nó chỉ muốn quanh quẩn trong xó bếp, quyết định tiết kiệm điện chỉ thắp mỗi một bóng đèn leo lét trong ngôi nhà thênh thang nhưng nó để mặc cho hoang vắng, tàn tạ? Có biết bao nhiêu công việc lớn nhỏ nó có thể làm được sao nó chỉ nhất quyết cắm mặt vào mẹt hành mẹt tỏi phi thực tế của nó? Tại sao khi đại đa số nhân loại hân hoan với những tiện nghi tối thiểu, nó một mực tẩy chay máy móc và tự hành xác giặt quần áo bằng tay, trong khi máy giặt mua về được bọc kín không mở ra lấy một lần? Tại sao nó lại sợ đến chết khiếp mỗi khi gặp người quen? Rồi quay sang hành hạ những người thân cận chung quanh? Tại sao nó lại hãi sợ màu nắng vàng ươm của Dalat, màu nắng khi nào nhớ lại cũng làm tôi quay quắt, mà tự rúc mình trong bóng tối, hiếm hoi mở toang cửa lớn cửa nhỏ cho ánh sáng tràn vào? Tại sao suốt năm tháng của quãng đời 30, 40 tuổi, nó chỉ chơi với mỗi một bà cô giáo già độc thân mà không đoái hoài gì đến bạn bè cùng lứa chung quanh, để rồi bây giờ khi bạn bè đã có gia đình riêng, con cái dần dần trưởng thành, nó chơ vơ một mình, ngồi bên bàn ăn một mình, một ly, một chén, lạc lõng, cô đơn, mà tôi đoan chắc rằng đó là điều nó không muốn? Tôi chỉ muốn biết cái gì đã làm cho đầu óc của nó chợt rối loạn đến như vậy. Tôi chỉ muốn biết nguyên nhân nào đã đẩy nó trở thành một đứa lạc bước giữa chợ đời như vậy.

Bây giờ tôi chỉ muốn ôm lấy nó, muốn moi ra từ trong tận đáy sâu lòng nó, con bé bạn thân ngày nào của tôi, con bé tính tình cực kỳ đơn giản, con bé hồn nhiên khoác tay tôi cặp kè trong những buổi ra chơi, những khi tan trường. Tôi muốn nhìn lại màu nắng Dalat lấp lánh trong đôi mắt nâu của nó, tôi muốn nhìn lại nụ cười rạng rỡ của nó, tôi muốn nó mở lòng ra nói với tôi, mày đó hả Hương? Tao còn nhớ mày mà. Thay vì im lặng, tuyệt đối im lặng khi tôi gởi message cho nó bảo, tao đây, mình nói chuyện với nhau nhé.

Tôi biết tôi đã mất nó từ lâu, nhưng tôi nào muốn mất nó vĩnh viễn? Tôi muốn quay lại với nó để xem nó có còn nhận ra tôi không, nó có còn coi tình bạn của chúng tôi ngày xưa là những gì không thể mất mát được không, ít nhất là đối với tôi.
Rồi tôi tự cười mình dở hơi. Khi còn ở Việt Nam, tôi và nó đã là hai quãng đời khác nhau hẳn, đã đi theo hai ngả đường khác hẳn, tôi đã không đến với nó thì cớ gì sau chừng đó năm, nó phải nhận ra tôi? Sau hơn nửa đời người, tôi phải đi tìm lại nó?
Xét cho cùng những thứ tôi muốn đều là những điều không tưởng và rồi tôi biết tình bạn tuyệt vời thuở nào giữa tôi và nó chỉ còn tồn tại trong quá khứ, trong ký ức của riêng tôi mà thôi.

 Thôi thì tôi sẽ không nhìn thấy nó như một cô gái già lỡ thì, cau có, hoạch họe, mà sẽ nhớ về một đứa bạn tóc ngang, mắt sáng có nụ cười rất tươi thuở nào. Tôi sẽ giữ hình ảnh đẹp đẽ nhất của nó trong tim mình. Mãi mãi.

Lan Hương (Fort Worth, 09/18/15)

 

Vượt cạn (Hương Quỳ)

Nhìn đứa con gái đang vác một cái bụng to quá khổ chờ ngày sanh nở, Tôi cũng thấy xót trong bụng, nhưng biết làm gì hơn ngoài lời động viên con cố thêm một thời gian không còn lâu nữa. 

Nhớ lại năm ngoái, tôi vừa hể hả vui chơi xong một trận đấu tennis với bạn bè, xong về chạy vù vù thêm vài chục cây số nữa trong gian hàng, chưa kịp ngồi thưởng thức ly cà phê cho tỉnh táo, thì nó gọi điện thoại cho tôi, báo tin cái thai không đậu. Câu nó nói ám ảnh tôi đến tận bây giờ, nên mỗi lần nó gọi điện cho tôi vào những giờ giấc bất thường, tôi lại lặng ngắt đi vì sợ : 

"Mẹ ơi , con của Tố Chi bị chết rồi !"

Cái thai chưa thành hình, nhưng với nó, đã là  giọt máu mủ, nên nó đã khóc nức nở lúc rời phòng khám phụ khoa. Và chỉ có một mình trong lúc khó khăn nhất, vì nó không chờ đợi tin dữ. Người đến an ủi nó, là những cặp vợ chồng trong phòng chờ. Tôi ân hận vô bờ bến vì đã không ở cạnh nó lúc đó, nhưng Tố Chi vốn như vậy, can đảm chống chọi mọi cái một mình, ngay từ khi nó còn bé, và lấy chồng, vẫn hiên ngang đứng ở thế tự lập của mình. 

 Không dám nhắc nhở hỏi thăm nó những tháng kế tiếp, nhưng cũng thấy vừa mừng vừa lo, khi nó báo  tin vui sẽ sinh đôi. Tôi hồi hộp suốt những tháng nó bụng mang dạ chửa, ngăn bớt những ý thích phiêu lưu chu du thiên hạ của nó, để tránh chuyện xảy thai có thể xảy ra như đã từng xảy ra cho bao nhiêu người khác. Tháng chót của cuộc hành trình vượt cạn, nó ì ạch quá sức với hai em bé gái trong bụng, mỗi em đã được 2k500, hơn cả mẹ nó lúc ra đời, và hơn cả Cô Tố An của nó khi sinh thiếu tháng, chỉ nhỉnh hơn một chai bia 33 . Nó bị xáo trộn hormone, nổi mề đay khắp mình mẩy, ngứa, nhưng không dám gãi, vì da bụng đã căng đến mức không còn chỗ để căng nữa. Gặp lúc trời mùa hè ở đây bỗng đổ nóng, thấy nó khổ sở đến mất ngủ, mới  thấm thía tại sao có những người không muốn sinh con, để tránh  phải chịu đựng những vất vả ngay từ tháng đầu tiên.

Bữa ăn tối với gia đình trước lúc đi sanh, nó muốn ở nhà một mình, chắc không muốn để mọi người thấy ái ngại. Tôi không cản, vì tôi hiểu, có những lúc , chỉ còn mình một mình chống chỏi. Buối sáng hôm sau, tôi gọi điện một lần buổi sáng, nghe xôn xao trong phòng nó ở bệnh viện, tôi biết đã đến lúc. Nhưng mãi đến chiều tối, chả có tin tức gì, gọi điện thoại, không ai nhấc máy, tôi chỉ còn biết chờ, và linh cảm thấy có gì đây. Nó gọi tôi rất khuya, báo tin sanh con từ buổi trưa, nhưng một tiếng đồng hồ sau khi sanh, hai em bé bắt đầu thở ì ạch, y tá vội vàng để vào phòng chăm sóc đặc biệt  cho thở oxygene và theo dõi các loại. Lại một câu nói khác của nó khiến tôi se lòng :

"Tố Chi mới ở cạnh tụi nó có một tiếng đồng hồ, thì bây giờ tụi nó lại bị lấy đi mất rồi! "

Nhà thương nó chọn để sanh ở không xa hàng của tôi, để tiện bề tiếp tế ăn uống và thăm viếng, và có lẽ, để được ở gần tôi như một chỗ bám víu, thì bây giờ, hai em bé lại phải chuyển đến một nhà thương khác ở phía bên kia của thành phố để có đủ phương tiện chăm sóc. Mỗi em bé oặt nằm trong một xe ambulance rộng rinh ra đi, bố các em lái xe rượt theo, mất hút trong dòng xe cộ ngược xuôi giờ tan sở. Tố Chi nằm lại một mình, mệt nhoài sau cuộc vượt cạn, nhưng lại đang chuẩn bị để được chở đến nhà thương kia gặp lại hai đứa con của mình.

Bắt đầu những ngày hết sức căng thẳng trong nhà thương, nơi không thể lúc nào cũng được thăm viếng, không được bồng bế, vì mỗi em nằm êm ấm trong một couveuse. 

Bố của chúng dẫn mọi người thay phiên nhau đi thăm, bụng không vui lắm vì bé Mai vẫn phải dùng máy thở, nằm một mình một phòng để được yên tĩnh nghỉ ngơi. Nó bảo :

"Lúc này mình chỉ có thể nhìn ngắm được bé Loan, còn bé Mai đang phải tự chiến đấu một mình để sinh tồn."

Hóa ra bố chúng nó còn yêu bóng vía hơn bất cứ ai, thất kinh vì các máy móc vây quanh cùng dây nhợ quấn khắp chân tay đứa con bé bỏng của mình. Suốt ngày nó đứng nhìn những con số trên các màn ảnh, và lo lắng khi con bé vừa khóc ré lên, là lượng oxygene tiếp tế đã tuột xuống ầm ầm. Tôi an ủi, rằng chúng sinh ra không thiếu tháng, không quá nhỏ, sẽ qua đi thôi, vì Tố An của tôi đã từng phải nằm trong couveuse cả ba tháng trời, và cho đến giờ tiếng kêu của máy móc theo dõi nhịp thở vẫn còn ám ảnh tôi mỗi lúc  ngồi trên máy bay, nghe lại cùng một tiếng động báo chuyện cài hay mở dây thắt lưng an toàn. Và tôi nói chắc như đinh đóng cột, rằng, các máy móc này làm tôi hết sức yên tâm, vì chứng tó các em đang được theo dõi sát nút. Ngờ đâu câu nói đó lại giúp bố các em qua khỏi cơn căng thẳng thần kinh.

Tôi, kẻ rất thích chĩa ống kính máy hình đi săn ảnh, lại không tự chụp một tấm hình nào cho hai cháu của mình trong những ngày tháng này, vì tôi muốn dành quyền đó cho bố mẹ của chúng.

Hình của bé Loan được gửi cho mọi người trong gia đình trước, yên ấm trong một cái áo cánh của mẹ quấn quanh người để ... quen hơi mẹ!  Bé Mai phải đợi đến vài ngày sau, khi bố nó hân hoan báo tin bé dần dần không cần thường xuyên máy thở, chỉ nhờ có 4 tiếng đồng hồ được bố và mẹ thay nhau ấp ủ  trước ngực theo phương pháp giống kangouru mang con. Mọi người trong nhà thở phào nhẹ nhõm, và đứa em tôi đã tuyên bố , nhìn thấy hình bé Mai, sắc lem lẻm đến vậy , chắc chắn sau này sẽ ăn hiếp bé Loan đây.

10 ngày sau , Tố Chi và hai con lại chuyển trở về nhà thương cũ, tôi có thể đi bộ sau giờ bán hàng để đến thăm, vẫn phải nhìn hai em qua cửa kính. Tôi bảo , không sao, giống như đứng ngắm một cái aquarium khổng lồ, nơi có các bà y tá mặt mày cực kỳ nghiêm túc lượn lờ như những con cá mập, các bố mẹ mặc áo choàng khử trùng lùng thùng, giống hệt mấy con cá thu. Và các em bé, hoặc quấn khăn như mấy con nhộng, hoặc quều quào tay chân như mấy con ốc biển đang cố dãy ra khỏi cái vỏ của mình! Lúc này , cả nhà được ngắm hình đầu tiên chụp hai em nằm cạnh nhau .

Tôi nhớ, ngay từ xa xưa, tôi vẫn rất ngưỡng mộ những cặp sinh đôi. Lúc này , thì chưa thể cả quyết các em giống bố hay mẹ, chỉ biết là chúng nó giống nhau!

Ngày cả nhà được quay trở về nhà , mới thấm hết câu "home sweet home " , không đâu bằng nhà mình. Tôi hui hem nấu giò heo lọc nước cốt nấu ăn cho Tố Chi , và thấy niềm vui của mình, hóa ra chỉ là chăm chút bữa ăn cho vợ chồng tụi nó, gián tiếp cho hai cháu hưởng qua sữa mẹ . Thời gian trôi qua rất nhanh những lúc ngồi giúp cho cháu bú bình hoặc vác lên vai chờ sữa đi xuống, một kỷ lục ngồi yên một chỗ cho cái chân hay đi như tôi. 

Bé Loan hay khóc đêm, bố nó bảo, nó cần phải được vỗ về để an tâm, tôi thì nghĩ ngay, em này thích được bồng. Bé Mai về nhà ngoan ngoãn hơn, lúc nào đến thăm, cũng thấy mặt mày hân hoan trong giấc ngủ. 

Thỉnh thoảng hai em thay phiên nhau gào khóc cả đêm chơi, nên bố mẹ bây giờ biến thành kẻ ngủ ngày  cho thích hợp giờ giấc các con. 

Vậy đấy , tôi nhớ hồi xưa Má hay thích nghe bài "Lòng Mẹ ". Phải chăng vì   các con mải vui chơi, thấy mọi chuyện như đương nhiên phải có, cùng thêm tập quán người Á Châu mình kín đáo , ngượng nghịu khi cần thổ lộ tình cảm thương yêu bố mẹ của mình bằng những lời nói, nên Má hay nghe những lời bài hát, để nhớ lại đoạn trường vượt cạn rất nhiều lần của mình , để nhớ lại hành trình nuôi các con cho nên người. 

Qua đây, chứng kiến những trường hợp bố mẹ dépression vì phải nuôi con, những trường hợp bố mẹ hành hung con vì khóc dạ đề quá đỗi, những đứa con trong những trường hợp extreme bị quăng qua cửa sổ, mới thấy trân trọng nền giáo dục được thừa hưởng từ ông bà tổ tiên  đi qua thế hệ của Ba Má, hy sinh  những niềm vui cá nhân, nuôi con không cần ngày được báo đáp. Cho đến giờ, khi Ba Má đã qua đời, có lúc tôi vẫn còn nổi lên những day dứt , tại sao mình không làm , thế này và thế kia cho Ba Má  lúc sinh thời, đã quá muộn ...

Hai lần vượt cạn của chính tôi cũng có nhiều điều đáng nhớ. Tố Chi sinh ra đời trong những năm khốn khó nhất của đất nước sau cuộc đổi đời, không có  những bộ quần áo đẹp đẽ cho các em bé tràn lan như bây giờ, toàn mẹ và bà tự may lấy. Vậy mà nó vẫn sáng giá nhất phòng hộ sinh thời đó, nhờ một khăn choàng tắm ông anh ở ngoại quốc gửi cho không biết dịp nào. Có điều cái khăn to quá khổ, y tá bồng về phòng trao cho mẹ , nó như một ngôi sao chổi với một cái đuôi khăn dài gần quét đất! Tố Chi sinh ra không lớn con cho lắm, lại cũng hay khóc rỉ rả không lý do, nên cả nhà đề nghị gọi nó là Lệ Chi, và người chị dâu ngoại quốc về thăm Việt Nam lần đầu tiên, chỉ nhớ mãi hai chữ Việt Nam từ cửa miệng mếu máo của nó : " bồng đi , bồng đi ".

Sinh nó ra , tôi không bị đi làm việc, tha hồ nằm ấp ủ con, không như chính nó bây giờ  đang phải dành dụm từng ngày phép để có thể ở thêm được ở nhà ngoài 3 tháng nghỉ chính thức.

Tố An ra đời lúc tôi không còn chờ đón, cùng lúc với cửa hàng ăn vừa mới khai trương . Có lẽ stress của công việc làm ăn khiến tôi không bình tâm, nên tự nhiên mọc thêm bịnh ruột dư trong lúc đang mang thai 7 tháng, phải đi mổ cấp cứu . Bà Bác sĩ phụ khoa thiếu kinh nghiệm thực hành, bỏ qua tai lời nhận xét bệnh tình tôi của bà chị cùng nghề nghiệp, khiến tôi suýt nữa toi mạng nếu không kịp chuyển nhà thương. Giờ chót trước khi bị đánh thuốc mê, lại còn phải ký vào giấy đồng ý hy sinh chính mình để cứu đứa con nếu trong khi mổ cần phải chọn lựa, nghĩ ra, chả phải nghĩa cử anh hùng gì như câu chuyện của Khái Hưng " Anh phải sống ", mà chỉ là vì chả lẽ mang nặng bao nhiêu tháng, rồi lại bỏ qua, nếu  tôi được sống qua sự chọn lựa đó, tôi cũng sẽ ân hận suốt cả cuộc đời. Và rất đơn giản là lúc đó tôi đau quá, đúng là chết chắc sẽ nhẹ nhàng hơn.

Lần sinh nở thứ hai này, tôi đang ở tại một đất nước tân tiến, nhưng bước đầu lập nghiệp chưa có tiền để  để dành, nên Tố An vẫn tiếp tục mặc quần áo cũ do bà chị dâu xoay sở đi mượn, cũng chả gửi được một tấm thiệp báo tin con ra đời, vì nó đang trường kỳ kháng chiến trong couveuse, bố mẹ bận tít mù với cửa hàng ăn, không còn thì giờ đâu nghĩ đến chuyện hoa lá cành. Con em đến thăm tôi trong nhà thương, đổ bịnh ra khi thấy giá cả tiền phòng phải trả, lo chuyện tôi sẽ cầm chắc phá sản vì mắc quá. May sao y tá mách cho có dịch vụ cán sự xã hội trong nhà thương. Tôi xin liền một cái hẹn, trình bày hoàn cảnh của mình, bà cán sự xã hội có dáng hình đầy vẻ sống cho tha nhân trấn an tôi hết sức, và giúp tôi làm thủ tục giấy tờ xin trả góp. Kết quả là những con số bạc triệu cho lần mổ, cho những tháng nuôi Tố An trong lồng kính, cho những ngày điều trị của chính tôi, tôi không hề phải trả, ngoài một số tiền hết sức tượng trưng lại còn được chỉa ra trả dần trong 2 năm! Tôi nghiêng mình cám ơn hệ thống an sinh xã hội tại đây, và đã tự hứa trong suốt cuộc đời kinh doanh của mình, sẽ rất sòng phẳng trong nghĩa vụ công dân, vì biết sẽ còn những người trong hoàn cảnh như tôi , rất cần những sự giúp đỡ.

Bây giờ tôi lên chức bà ngoại, cũng chả còn trẻ trung gì với số tuổi ngoài 60, tôi biết đời tôi đang đi  qua một khúc quanh, một cách gián tiếp . Mối bận tâm của tôi lúc này, là làm sao êm ấm rút về hưu để vui vầy bà cháu , nhưng coi bộ không dễ dàng gì.

Những đêm trường ngồi cho cháu ăn hoặc dỗ dành giấc ngủ, ngắm bình minh đang đẩy dần bóng đêm qua cửa sổ , ngắm trời nắng chói chang mà mình vẫn yên ấm đứng trong nhà bế cháu , mới thấy  sinh hoạt của mình bỗng thay đổi hoàn toàn. 

Ngày tháng vất vả nhất đã qua đi, nhưng chắc còn dài dài vì lúc nào cũng phải có người phụ một tay với Tố Chi. Nhớ đến xưa kia dâng cho Má một lúc ba đứa cháu nhờ Bà trông, mới biết Má cũng phải vất vả đến như thế nào, dù đó cũng là niềm vui khi thấy cháu ăn no chóng lớn, cũng là nỗi âu lo khi cháu bỏ ăn hoặc kêu khóc vô cớ. Nhưng đó cũng là niềm vui vô bờ bến của lẽ tuần hoàn của trời đất , tre già , măng mọc .

Hương Quỳ (Bruxelles , 09/05/2015)

 

  

Chim rời tổ (Hương Quỳnh)

Trong vườn tôi, có cặp vợ chồng chim cardinal, màu đỏ, về làm tổ ở một cành cây thấp. Làm tổ đẻ trứng, không hiểu sao mất cả tháng mới xong. Đi nghỉ hè về, thấy bố mẹ quýnh quáng đi tha mồi cho con, mới biết trứng đã nở. Bắc thang lên xem, hai chú chim con nằm thoi thóp dưới cái nóng kinh hồn của Texas, mặc dầu bố mẹ chim đã cẩn thận dấu cái tổ dưới bóng mát của cả chùm lá.

 

Một ngày cuối tuần, ngồi nướng thịt trên deck, bỗng thấy bố mẹ chim, bay ra bay vào, khẩn trương vô cùng. Nhất là chim mẹ, không biết sợ người nữa, đậu trên cái thang, la hét khản cổ. Trong tổ chim con cũng lên tiếng đáp lại. Bỗng thấy chim con vỗ cánh văng ra khỏi tổ, và rớt bịch xuống cỏ. Mẹ chim hớt hãi bay sát mặt đất, và lại hò hét con, bắt nó cố bay đi trốn. Chim con yếu quá vừa chạy vừa vỗ cánh tới một bụi cây ở hàng rào thì đình công, kiệt sức! Bố nó đi tha mồi về dụ khị nó cũng không được. Trời tối chim không thấy đường nữa nên đành bỏ đứa con dưới bụi cây. Hi vọng con mèo hay con rắn không xơi nó.

 
Chiều hôm sau, sợ con thứ hai chết, tụi tôi tính bắt về nuôi, nhưng thấy mẹ nó bay về nên thôi. Con nhỏ này lại càng yếu hơn nữa, ngồi chờ hoài không thấy mẹ nó la hét bắt rời tổ. Chiều hôm sau, tổ đã trống trơn, chắc mẹ nó đã dậy nó bay đi mất rồi. Còn lại hai cái trứng hư không nở …

 Ngày hôm sau nữa thì bố mẹ người lo cho con gái rời tổ ... Nàng tha hết đồ đạc đầy xe của nàng và ra đi. Cả nhà đi theo khiêng đồ. Nhà trường tổ chức mấy buổi chào đón bố mẹ. Nội dung chính là các ông bà cứ yên tâm để chúng tôi lo cho nó, các ông bà nên hạ cánh cái máy bay trực thăng đã bay bảo vệ chúng nó từ tấm bé đến giờ, hãy cho chúng có cơ hội trưởng thành và tự lập ... Nói tóm lại nhà trường chỉ muốn bố mẹ từ giã con lẹ lẹ để còn lo đóng cửa dậy dỗ chúng! Căn phòng bé bằng lỗ mũi, mà còn phải ở chung với một đứa khác. Các cô đi mua đồ về trang trí xem cũng tạm tạm giống như ở nhà. Buổi sáng chạy bộ với các nàng từ trường ra bờ sông xong thì tôi chia tay. Vẫn còn bình tĩnh lắm, cho đến khi về nhà nhìn thấy căn phòng trống hốc, thì tôi đổ lệ …

Thật ra nàng vẫn còn bày bừa lắm, nhưng vắng nàng, 4 bức tường như cô quạnh. Tôi bỗng thấy ân hận vì quá nhiều thứ. Những lúc nó thức khuya học bài, hình như tôi chưa bao giờ bước vào phòng hỏi thăm nó, mà chỉ lên lớp nó về time management, học phải có giờ giấc, không nên thức khuya, bla bla bla ... Hồi nhỏ tôi luôn đi ngủ lúc 10pm, nên không hiểu nổi cái học ngày học đêm của nó. Khi nó mang những thành quả rực rỡ ở trường về, tôi chỉ khen qua loa, trong bụng nghĩ học gạo quá, khổ. Để thì giờ giúp mẹ làm bếp còn hay hơn. Mẹ hẹ đúng là tôi. Rồi mẹ con cãi nhau, những cái nó muốn, mình không chìu thì nó hỗn và cãi, và tự nhốt trong căn phòng này cả mấy ngày, cô đơn, và đau khổ, và mẹ chẳng bao giờ bước vào làm hòa, hay tha thứ. Bây giờ tôi bứt tóc bứt tai hối hận thì nó cũng đi rồi  ...

Trong vườn có cây hoa vàng tên là cassia. Hoa bắt đầu nở vào cuối mùa hè, đầu thu. Để đến tháng 9, sinh nhật nó thì cả cây hoa nở rực rỡ. Từ tấm bé, sinh nhật nào tôi cũng chụp hình nó với cây hoa vàng. Giờ đây nhìn nụ hoa vàng lại nước mắt xối xả. Tôi cũng không ngờ tôi mít ướt như vậy. Làm sao ta biết bia đá không đau? Cũng may không khóc ở trường nó, trước mặt nó, chắc nó lại đứt ruột, chẳng học hành gì được.

 Cảnh đấy người đâu luống đoạn trường. Khi nào cô út ra đi, chắc tôi bán nhà đi chỗ khác ở … May mà còn có hai anh em nó đi ra đi vào, đứa nào cũng quyết tâm vào đại học để được đi học xa như chị ...

Thông cảm người ta nói, con cái đi hết rồi chỉ còn bố mẹ mếu máo nhìn nhau, nhớ con ... Tuần tới nàng sẽ về nếu không bận học lắm. Từ nay sẽ sống và chờ đợi con về. Sẽ làm một trăm việc, để đón nó. Mặc dù nó có về thì lại đi chơi với bạn cũ nhiều hơn ở với mình. Tội má tôi có ngóng tôi về cũng phải tính đến hàng năm, hai năm, ba năm, có khi bất tận.

Má tôi ở đây cả 2 tháng, mà giờ đã xa môt, nửa vòng trái đất. Chim con ở trong tổ cả 18 năm, nhưng cũng rời tổ như một cái chớp mắt.

(Houston 8/24/2011)

 

Tổ trống