Pages

Wednesday, January 25, 2017

Gốm sứ Bisbal


Buổi tối mây đen bắt đầu kéo đến, không khí nặng chịch mùi ẩm ướt trước báo hiệu những cơn giông đang đến.  Vì thế chẳng cần xem thời tiết cũng biết ngày hôm sau trời sẽ u ám, gió sẽ to, sóng sẽ lớn, kéo theo những cơn mưa đây đó. Thôi thì không ra biển nữa, mọi người quyết định đi Bisbal, thành phố gốm sứ nổi tiếng của Tây Ban Nha, nơi từng cái chậu, cái lọ được đúc khuôn, hay nặn bằng tay từ những mảng đất sét xứ Spain, không mang hơi hướng tí “made in China” đại trà nào, và ngay cả thợ đúc khuôn cũng rặt mắt to mũi lõ và nếu khoác chiếc áo đỏ, mặc quần chẽn, đi ủng da thì sẽ trở thành anh chàng toreador lẫy lừng hiên ngang trước con bò mộng. Nhân tiện đây nghe nói bắt đầu sang năm Tây Ban Nha sẽ bãi bỏ tập tục đấu bò này vì máu đổ dã man quá. Khối người tiếc hùi hụi, phong tục từ cả mấy trăm năm nay, toreador cha truyền con nối coi như chấm dứt, thế hệ mai sau chắc chỉ còn được nhìn toreador vung chiếc áo choàng đỏ trên màn hình các loại. Thôi thì ném cà chua vào nhau cho nó lành, cũng cùng một màu đỏ như máu vậy mà không ai không con gì phải chết.  

Tên Bisbal là từ chữ “bishop” ra, nghĩa là thành phố này vốn thuộc về các ông bishops của Girona, còn nghề làm gốm thì đã có rất lâu và trở thành thương hiệu nổi tiếng trên thế giới. Con phố chính là những cửa tiệm bán đủ mọi chai lọ, chén bát, hũ chậu các kiểu dọc hai bên đường. Mặc dù thế, cửa tiệm đầu tiên mình bước vào, đi vài bước là biết ngay có mùi Tàu đâu đây. Với cái giá rẻ vô cùng làm mình nhìn kỹ cái chén được nặn ra thấy khang khác với cái tiệm bên cạnh, nơi giá mắc gấp đôi nhưng chủ nhân giận dỗi nói tôi không bán đồ made in China!

Mình vốn là người mê chai lọ, lạc vào dãy phố này giống như con nít lạc vào tiệm đồ chơi, cái gì cũng muốn mua đem về, nhưng nghĩ cảnh máy bay sẽ bị rớt cái bịch vì mấy cái tượng gnown tính vác về để cạnh hồ cá nên thôi, chỉ dám rón rén mua những thứ cực nhỏ, cực kỳ gọn gàng để con số cân nặng chiếc va ly của mình không bị quá tải. Vì thế hai chục chiếc chén đựng tương chấm, nước mắm chấm đang nằm gọn bưng trong tủ nhà mình bây giờ.

Nhìn chén bát một hồi mình muốn đi xem vậy thì người ta làm nó ra như thế nào. Nhớ kỷ niệm hồi còn nhỏ được dẫn xuống Đức Trọng hay Định An gì đó, nhìn ông thợ ngồi bên bàn xoay, tay ông cứ lượn lên lượn xuống theo cục đất sét, nhẹ nhàng chậm rãi, vậy mà nặn ra thành những chiếc bình thon cổ, cái ấm trà, chiếc tách cà phê. Cứ như là ảo thuật vậy, mình đứng nhìn thán phục hết sức. Mình mon men rón rén lại gần thì được ông ấy cho một cục đất sét trắng bằng ba ngón tay mang về nhà chơi. Thế là sướng lắm rồi, ở Dalat lội suối Ba Toa suốt ngày không cách gì moi ra được một cục đất sét chính hiệu. Bây giờ con nít ở đây không phải vắt óc ra đi tìm đất sét, một hộp Dough đất sét giả bốn màu xanh đỏ vàng trắng được bán có 2 đồng thôi. Ra tiệm đồ chơi thấy bán đồ lề để nặn bình nặn chén, vừa đất sét vừa bàn xoay chỉ có 40 đồng, tính vác về nhà thử xem tay mình có khéo bằng tay ông thợ kia không thì được chồng can hết sức.

Óc tò mò tăng thêm vì đêm trước ở thành phố cổ Begur, mình chứng kiến tận mắt ông thợ già đầu trọc ngồi dưới ánh đèn điện, từ  một bàn xoay và một cục đất sét, ông ấy nặn ra đủ kiểu tặng đám du khách đang tò mò đứng nhìn. Khi thì bình hoa, khi thì lẵng hoa, và nhìn thấy mình với chị mình đầu đen, ông ấy làm ra ngay một cái tô ăn cơm để cho. Mình đem cái tô cơm  còn ướt về phơi nắng trên ban công, rồi kỳ cà kỳ cục gói ghém bỏ va ly đem về để làm kỷ niệm. Đến nhà mở ra chỉ còn là những mảnh đất sét bể nát. Cát bụi về lại với cát bụi…

Cả bọn kéo nhau đến xưởng đúc gần đó xem người ta làm ăn ra sao. Vì số đông nên lại được tour private, nghĩa là chỉ có một mình nhà mình đi theo ông chủ, từ gian trước ra gian sau. Ông ấy chỉ cho xem những cái chậu cao to quá đầu người được ghép lại từ những mảnh đúc nhỏ, rồi chúng được xếp hàng đứng phơi cả tháng trước khi cho vào lò. Đến những chậu có hoa văn rồng rắn phức tạp hơn, té ra là từ khuôn đúc bằng thép có sẵn. Bỏ một cục đất vào khuôn, bấm nút một phát, chờ khoảng năm phút, một cái chậu hiện ra, cứ như là xoa tay vào cái đèn thần của Alladin vậy. Phần việc còn lại là dùng tay gọt giũa những mẩu đất thừa rồi lại đem phơi phóng. Máy móc như thế không thích, cho nên ông chủ dẫn cả bọn vào một góc nơi có cái bàn xoay. Thằng con mình thử ngồi vào chỗ, ráng nặn cho ra một cái chén. Ông con hì hà hì hụi đúc thành một cái nửa chén nửa tô hình bầu dục, bảo làm nghề này không dễ. Nếu chỉ bấm nút rồi chờ năm phút thì nói làm gì, vì thế chén bát bày la liệt dọc đường con phố chính ấy đắt là phải. Khuôn nào đúc ra được cái chén chấm tương nhỏ xíu của mình?

Sau khi lê lết chán chê ở cái xưởng đúc chậu, còn sớm nên cả lũ kéo ra Empuri thành phố  “nhà sập”. Đường đi phải qua Estartit, thành phố du lịch nổi tiếng của bờ biển Tây Ban Nha nên xe cộ đông đúc hẳn rồi tắc tị, đứng ì ra. Nhẫn nại xếp hàng chờ tới phiên mình đi, trong lúc đó bà chị chỉ một cửa tiệm bán cá tôm các loại bảo Má đã vào cửa tiệm này mua cá về ăn. Mình chững lại, Má đã từng ở đây, Má đã từng đi trên con phố này, Má đã thấy giàn hoa giấy tím cả một trời, Má đã thấy màu nước biển xanh biếc, Má đã đặt chân xuống bãi cát ấm nóng ánh mặt trời, Má đã… Bây giờ mình ở đây còn Má đâu rồi?

“Nhà sập” ở Empuri phải trả tiền mới được vào trong khi đứng nhìn qua hàng rào cũng thấy được vài khúc nên mình thà nhảy  xuống biển bơi  còn hơn. Nước buổi chiều vào một ngày u ám thì cái lạnh nhân gấp đôi, sốc điện kỳ này mạnh gấp ba lần. Bơi khoảng nửa tiếng cho đã thèm lại lên bờ đi dạo theo con đường ven biển. Hoàng hôn xuống dần trên khu di tích Empuri được xây khoảng 575 năm trước công nguyên bởi dân Hy Lạp, thế cho nên mấy cột nhà nhìn quen quen giống trong truyện Asterix Obelix mặc dù đã sập gần hết. Đọc loáng thoáng qua mắt lưới hàng rào thấy đề đây là nhà bếp kia là phòng khách mà thật sự chỉ là những ô đất vuông nứt nẻ, tường cao không quá đầu gối, và phải có đầu óc tưởng tượng rất mạnh mới hình dung ra được nó ra sao trước khi bị phá hủy bởi chiến tranh rồi thời gian.

Rời Empuri về nhà êm ấm với nồi spaghetti và hai chai rượu dưới bầu trời rực đỏ ánh hoàng hôn. Ngày còn lại ở Spain cứ vơi dần đi. Mọi người bắt đầu nói về chuyện quay về phương Bắc….  

Lan Hương

Fort Worth 11/04/2016
 

No comments:

Post a Comment