The Sound of Music

Nếu ai đã từng học piano với các ma soeurs hay là gõ phím rầm rầm qua những bài tập của cuốn sách piano vỡ lòng La Rose, không thể không biết đến bài hát “Do Re Mi”:  

Do re mi fa sol la te

Do- a deer, a female deer
Re- a drop of golden sun
Mi- a name i call myself
Fa- a long long way to run
So- a needle pulling thread
La- a note to follow so
Te- a drink with jam and bread
That'll bring us back to do oh oh oh…

Một trong những bài hát nổi tiếng trong vở ca nhạc kịch The Sound of Music. Bài hát vỡ lòng Maria Rainer dạy cho bảy đứa trẻ, những đứa chưa từng biết đến những nốt nhạc trước đó. Và khi gõ những phím đàn, hay khảy những dây đàn guitar, do re mi fa sol la si (hay là te) là bảy nốt nhạc căn bản. Từ bảy nốt này, như Maria đã nói, cả triệu bài hát ra đời, và tha hồ mà đặt lời cho từng nốt. Và vì thế chúng ta có những bài hát lừng danh, những bản nhạc bất hủ. Đơn giản như “Frère Jacques”, phức tạp và huyền bí hơn như “Water Under The Bridge” của Adele chẳng hạn. Và dưới mọi ngôn ngữ có thể có trên thế giới này. “Trường Làng Tôi” cũng phải qua bảy nốt để mọi người có thể ngâm nga:

Trường làng tôi cây xanh lá vây quanh
muôn chim hót vang lên êm đềm.
Lên trường tôi, con đê bé xinh xinh
len qua đám cây xanh nhẹ lướt.

Mình biết đến The Sound of Music khi còn nhỏ, không nhớ khi đó mình bao nhiêu tuổi. Đó là bộ phim do diễn viên lừng danh Julie Andrews đóng. Đến bây giờ mình còn nhớ mãi cái cảnh bảy đứa con nít leo trên cành cây cộng thêm cô giáo Maria, trong khi xe ông bố từ từ lăn vào cổng lâu đài. Nếu biết bảy đứa nhỏ chỉ quen nghe còi triệu tập của ông bố, chỉ biết dậm chân đi đều bước chứ không hề biết chạy nhảy trước khi gặp Maria, thì cảnh chúng vắt vẻo trên cành cây mới làm cho Captain Georg Von Trapp sửng sốt làm sao. Nhưng có lẽ cảnh khó quên nhất là hình ảnh Maria vừa chạy vừa hát trên sườn núi của dãy Alps với cỏ rất xanh, trời rất xanh và đàn bò ung dung gặm cỏ, chuông cổ kêu leng keng.

Sau đó vở nhạc kịch này được dựng lên một lần nữa vào năm 2013 do đài truyền hình NBC tài trợ với ca sĩ nổi tiếng Carrie Underwood đóng vai Maria. Thầm so sánh với Julie Andrews thì thấy kỷ niệm bao giờ cũng đẹp hơn dù rằng Carrie đã hát rất chuẩn. Chẳng qua không thể nào mang nguyên những sườn dốc xanh mướt điểm những bông hoa cúc trắng của dãy núi Alps lên sân khấu được và Carrie không truyền tải nổi tình yêu của Maria với những ngọn đồi của nàng. The Sound of Music gắn liền với hình ảnh một vùng núi rạng danh, nơi tuyết trắng còn đọng trên ngọn dù giữa mùa hè, nơi đi bất cứ chốn nào, sườn dốc nào cũng thấy một thác nước chảy róc rách. Nơi những con đường đi bộ được liệt kê vào danh mục 10 con đường đi bộ đẹp nhất thế giới.

Kersin Anderson

Và ngày hôm qua là The Sound of Music ở Bass Hall, Fort Worth. Lần này khi ngồi vào ghế, mình quyết tâm rũ bỏ hình ảnh Julie Andrews với triền đồi cỏ xanh mướt trong đầu, nhất định không so sánh bà với diễn viên Kerstin Anderson, người hãy còn trẻ và mới bắt đầu sự nghiệp. Chỉ như thế thì mới thấy toàn bộ cái hay của vở ca nhạc kịch này. Phông màn hiện ra và mình xúc động khi thấy hình ảnh dãy núi Mont Blanc làm nền. Mình chỉ muốn la lớn, mình đã ở đó, đã đi lang thang trên những triền dốc của Maria Rainer cách đây đúng hai tuần!

Đúng vậy. Có đi trên những con dốc của dãy núi Alps mới thấy tại sao Maria suốt ngày leo trèo trên núi, đến nỗi quên cả giờ cầu nguyện, mới thấy tại sao Maria yêu thích ca hát. Vì chỉ có âm nhạc mới diễn tả nổi cảm xúc của Maria với vùng đồi núi Alps. Và nàng đã cất cao lời:

Climb every mountain,
Search high and low,
Follow every byway,
Every path you know.

Climb every mountain,
Ford every stream,
Follow every rainbow,
'Till you find your dream.

A dream that will need
All the love you can give,
Every day of your life
For as long as you live.

Rồi Maria tự hào nói với Mẹ Bề Trên, Mẹ ơi, đó là ngọn núi của con! Làm sao con có thể đi lạc trên đó được. Con quen thuộc từng khe núi, từng ngọn suối, ngay cả từng bông hoa. Con có thể kể cho ngọn núi của con nghe những ước mơ của mình, con có thể thì thầm với nó những nỗi niềm thầm kín của mình, tình yêu của mình…Nó là của con, và con cũng chính là nó!

Ngày xưa mình cũng đã từng có một “ngọn núi” của mình, dù nó không hùng vĩ bằng dãy núi Alps, dù rằng nó chỉ mới ở cấp độ “đồi”  nhưng mình cũng thông thuộc mọi ngóc ngách của nó, đến với nó mỗi khi có thể. Kể cả lúc quyết định cúp cua giờ tiếng Pháp, mình kéo đám bạn thẳng tiến ra nó. Mình cũng như Maria, chạy lên chạy xuống triền đồi không mệt mỏi, đi tìm những bông hoa dại màu vàng, những ngọn cỏ sâu quăn màu nâu, xắn quần lội trong khe nước róc rách, băng băng qua những trũng đồi, rồi cuối cùng là nằm lăn ra bãi cỏ nhìn lên bầu trời xanh ngắt mây trắng trôi lừng lững.  Đồi Cù Dalat! Ngọn núi của mình, nơi mình đã từng đến để tìm những giấc mơ của trẻ con. Tiếc rằng khi lớn lên, mình xa dần Đồi Cù. Bắt đầu chỉ là 300km Đalat Saigon, sau đó là cả ngàn kilomet, giữa các lục địa. Và đến tận bây giờ mình vẫn chưa trở lại với những vạt cỏ hồng của nó.

Maria Rainer sau khi dẫn bảy đứa trẻ leo núi vượt biên trốn quân Đức Quốc Xã, thế nào bà ấy cũng quay trở lại ngọn núi của bà khi chiến tranh chấm dứt. Mình thì chẳng có chiến tranh gì cả, chẳng có gì ngăn cấm mình ngoài trừ chuyện phải đi làm visa để trở về, nhưng sao lòng thấy lạnh tanh khi nghĩ đến Đồi Cù của mình nếu có gặp lại. Mà nghe nói bây giờ nó đã bị quây lại làm sân gôn. Nghĩa là chẳng còn được tự do đi vào đi ra như thời trước, nghĩa là chẳng còn gặp lại những đàn bò được thả rong ăn cỏ, nghĩa là chẳng bao thấy bà bán đậu hũ miệt mài băng qua những ngọn đồi trọc, lác đác bóng những cụm thông, nghĩa là không tìm đâu thấy bóng dáng những đứa trẻ bán cà rem lang thang khắp đồi, một tay vung vẩy cành cây, tay kia lắc cái chuông cà rem liên hồi, nghĩa là những kẻ trốn học ra góc đồi ngồi thơ thẩn không còn chốn đến, nghĩa là nếu vào đó đi lang thang, nguy cơ lãnh một trái banh golf vào đầu rất cao. Thế thì mình đã mất ngọn đồi của mình rồi.

Và biết lấy gì thay thế để có thể cảm nhận được âm nhạc như Maria đã từng cảm nhận từ ngọn núi của nàng?

My day in the hills has come to end I know
A star has come out to tell me it's time to go
But deep in the dark green forest
Are voices that urge me to stay
So I pause and I wait and I listen
For one more sound for one more lovely thing
That the hills might say

The hills are alive
With the sound of music
With songs they have sung
For a thousand years

The hills fill my heart
With the sound of music
My heart wants to sing ev'ry song it hears

My heart wants to beat like the wings of the birds
That rise from the lake to the trees
My heart wants to sigh like a chime that flies
From a church on a breeze

To laugh like a brook when it trips and falls
Over stones on it's way
To sing through the night
Like a lark who is learning to prey

I go to the hills
When my heart is lonely
I know I will hear
What I've heard before

My heart will be blessed
With the sound of music
And I'll sing once more

The Sound of Music, âm thanh của âm nhạc. Âm thanh của tâm hồn. Âm thanh của vùng đồi núi Alps, hay âm thanh thuở xa xưa của Đồi Cù. Đồi Cù của mình đã không còn, nhưng The Sound Of Music thì vẫn còn đó.

Lan Hương

Fort Worth 08/21/2016