Sun Valley - Thung Lũng Mặt Trời

Tuyết tùng Idaho

Nghe nói tới Idaho, cả lũ con nít rú lên, trời, mình sẽ đi ski trên mấy củ khoai tây! Đúng là đồ biết một không biết mười. Idaho ngoài khoai tây ra còn có Sun Valley Ski Resort là cái ski resort đầu tiên của nước Mỹ được xây dựng vào năm 1936, hay rặng núi Sawtooth hùng vĩ rất ấn tượng. Vùng đồi núi Sawtooth National Forest còn được mệnh danh là Thụy Sĩ trong lòng nước Mỹ cơ mà. Và có mấy ai biết Ngư Ông và Biển Cả Ernest Hemingway sống ở đây những năm cuối đời mình? Idaho còn có nhiều thứ nữa nhưng mình chỉ nhìn tận mắt được có chừng đó thôi, he he. 

Swiss Alps

Ông nội Averell Harriman, một trong những trùm của ngành xe lửa Union Pacific, vì quá yêu thích môn trượt tuyết của vùng núi Alps bên Thụy Sĩ, nên đã quyết định phải tìm cho ra một chỗ na ná ở xứ Mỹ này để ông có thể đi ski mà không cần phải bay qua đại dương mênh mông. Thế là ngài đã nhờ vả một công tước chính hiệu người Áo, ông Felix Schaffgotsch, đi từ đông sang tây, từ nam lên bắc, tìm cho ra một địa điểm trong mơ của ngài, cứ như anh Meaulnes đi tìm lại tòa lâu đài trong một đêm của mình vậy. Công tước Felix đi tới đâu cũng lắc đầu quầy quậy, chê từ Colorado đến tận Utah, gặp Lake Tahoe bên Cali cũng nhún vai dè bỉu. Cho tới khi cả đôi cùng mệt mỏi, thì họ đặt chân đến Sun Valley, Idaho. Không biết vì chán nhau hay vì hết tiền, mà cả hai ông nhìn quanh nhìn quất, gật gù,  bảo thế mới là Thụy Sĩ chứ. Ski resort đầu tiên của nước Mỹ ra đời từ hai cái gật đầu này. 

Nhà mình đến Sun Valley mùa đông 2014. Cũng bắt chước hai ông, nhìn quanh nhìn quất, cố liên tưởng dãy núi Alps với lại rặng Bald Mountain, cố liên kết các nhà sàn Thụy Sĩ bên sườn đồi thoai thoải với những ngôi làng nhỏ nép mình dưới chân núi của Sun Valley, rồi cũng gật gà gật gù, à, ừ, hơi giống!



Hoàng hôn ở Ketchum

Noel ở Sun Valley, chỉ có mình và hai thằng con. Từ phi trường Boise đến Sun Valley là 3 tiếng đồng hồ lái xe. Kinh nghiệm lái xe trên tuyết ở Indiana của mình bị mai một từ lúc dọn về Texas cho nên sau khi chật vật đánh nhau với con đường trắng xóa vì tuyết và băng giá rơi hôm 24, mà ngày hôm sau là Christmas, chẳng ma nào làm việc, cụ thể là quét dọn tuyết cho du khách nhờ, thì mình lả ra, chỉ mong về tới cái condo thuê còn nguyên vẹn tay chân và xe cộ. Năm ngày đi ski trước mặt, mình không muốn bất cứ cái gì hư hỏng hay gẫy, hay sưng, hay rời ra, để rồi tiền mất tật mang.



Ghé tiệm thuê ski cho hai thằng lấy ski và snow board. Tiệm sàn gỗ, lò sưởi bập bùng, chó đen chó vàng nằm ngủ thảnh thơi, dân tình đi thuê cũng lác đác và nhẩn nha, thấy lòng thật bình yên. Rõ là không phải bon chen với đám cao bồi Texas lúc nào cũng vội vã, tất ta tất tưởi mà chẳng hiểu tại sao lại phải vội vàng như thế. Dân số ở đây chỉ có 1406 mống, so với 792,727 mạng ở Fort Worth thì yên bình là phải rồi. Thành phố nhỏ xíu, đi dăm phút đã hết, nhưng toàn là những cửa hàng thời trang đắt tiền. Đang mùa Giáng Sinh, đèn đuốc rộn rã, cửa hàng sáng trưng, lò sưởi cháy đỏ, cây Noel lập lòe ở khắp mọi góc nhà, góc phố, trông cũng Pháp/Thụy Sĩ lắm. Chạnh lòng nhớ tới ngôi làng nhỏ bên Pháp năm nào đi với Ba Má vào dịp Noel như thế này.



Ski slopes

Liếc nhìn ngọn núi Bald Mountain với các đường trượt tuyết trắng tinh, mình cũng hơi ớn. Rõ ràng trên bản đồ bảo là màu xanh lá cây, nghĩa là dễ đi, mà sao nó cao vút thế? Bề rộng thì cỡ xa lộ ở Los Angeles với 8 làn đường mỗi bên, nhưng cha mẹ ơi, nó dốc tuột thẳng xuống thấy cũng hơi kinh. Nhưng nói cho ngay nhé, tiền mua vé ski lift đắt nhất nước Mỹ, ở đó mà đứng ngắm dốc lên với dốc xuống cho tốn…tiền, chi bằng cứ nhắm mắt lao xuống cho rồi. Thế đấy, vì tiếc…tiền, mình cứ liều đi thôi.  

Nhớ những lần ski trước, khi nào cũng có ông chồng làm hoa tiêu, ông ấy xuống trước, rồi sẽ ra hiệu cho mình chỗ nào dễ đi, mình cứ thế mà lao xuống, tin tưởng tuyệt đối vào chồng. Lần này ông ấy ở nhà vì không có ngày phép, mình nhìn con dốc thằng tắp trắng xóa, cảm thấy lạc đường. Nghe theo lời dạy của ông thầy già ở Taos năm nảo năm nào, phải vẽ ra con đường mình sẽ dự tính đi xuống trong đầu thì sẽ thấy dễ dàng hơn. Nói và làm như sách, mình nghiên cứu hẳn hoi con đường tính đi xuống, phóng được nửa đường thì một thằng con lao trên ski board xoèn xoẹt sau lưng, làm mình hết hồn lật đật cua gấp, lạc mất tiêu con đường vẽ trong trí nhớ. Dừng lại ở giữa dốc nhìn ngược lên, cảm thấy phục mình quá xá, nhìn xuôi xuống thì thôi rồi lượm ơi! Đường xuống còn xa tít tắp, cứ nhìn cái bóng của bà chị mờ ảo phía dưới mà ngẫm nghĩ đời mình. Một trong những con dốc đó có tên là Broadway Face mà mình tương cho ngay một cái tên không lạc vào đâu được là “Dốc Vỡ Mặt” vì nó thẳng đứng, từ đầu dốc nhìn xuống không thấy chân dốc đâu, chỉ thấy đường “phi đạo” kéo dài ra thôi. Nếu là chồng mình, ông ấy sẽ phóng thẳng một lèo từ trên xuống dưới để cảm nhận vận tốc ánh sáng. Mình thì dù cho mọi người ra rả rằng yêu thích ski là ngang bằng yêu thích vận tốc, nhưng thôi, cứ chữ chi mà lò mò đi xuống. Cẩn tắc vô áy náy mà lị.  

Dốc Vỡ Mặt (Broadway Face)

Trong một lúc hoang mang, mắt mũi dớn dác, đầu óc ong ong lên vì các con đường ngang dọc, cộng thêm lạc mất  bà chị đâu đó, mình quên béng là mình đang trượt xuống núi với vận tốc vừa phải, giật mình nhớ ra thì té cái đùng. Nằm thẳng cẳng trên tuyết, có cơ hội nhìn thấy bầu trời xanh biếc của Idaho. Nếu không vì cái đầu gối bắt đầu rêm rêm, hai cây gậy chống văng ra hai phía, thì mình sẽ nằm thêm một lúc nữa. Lồm cồm bò dậy việc đầu tiên là lo thu vén của nả, sau đó vì cái đầu gối bắt đầu đau dồn dập, mình đành bò xuống chân núi với hy vọng tìm được First Aid để xin một ít dầu nóng bôi vào cho đỡ đau. Nhân tiện đây cũng xin nói với các cao thủ trượt tuyết, hay là cứ bỏ sẵn một lọ dầu cù là trong túi khi đi ski cũng hữu sự lắm đấy. First Aid chỉ có băng keo đứt tay vớ va vớ vẩn, cho nên mình xin được gặp Ski Patrol may ra có cái gì khá hơn không. Khu ski resort này thuộc loại sang, nên sau khi mình đề nghị, chỉ năm phút sau có hai mạng Ski Patrol phóng từ trên núi xuống gặp mình. Ông Ski Patrol ngắm nghía đầu gối mình rồi phán, nếu tôi là bà, tôi sẽ đi nhà thương cho chắc, nhà thương thì cũng gần đây thôi. Mình nghe mà hoàn toàn mất hết tinh thần. Ngày ski đầu tiên của mình chẳng lẽ lại kết thúc tại nhà thương thì thật chẳng vui vẻ chút nào. Nghĩ đến cảnh loanh quanh trong nhà suốt tuần còn lại, nhìn thiên hạ nhộn nhạo chuẩn bị đi ski, nhìn ngọn núi với những đường ski như vẽ thì mới thấy thật sầu đời. Thôi cứ chườm nước đá, uống Advil rồi nghe ngóng tình hình đầu gối vậy.

Lò mò xuống núi

Sau bữa trưa thiên hạ lục tục đeo găng, xỏ giầy, đội nón ra đi còn mình ngồi lại trong phòng ăn, bèn nhè nhẹ đặt cái chân xuống, đi thử mấy bước thấy cái đầu gối không đình công, không nói năng gì. A lê hấp, thế là mình cũng đội nón, đeo găng, xỏ giầy rồi ra thẳng cái đường trượt mà mình đặt tên là “Baby Slope”, tên thật là River Run, vì nó dốc thoai thoải, cứ đứng yên một chỗ cũng tuột xuống tới nơi mà không cần phải làm việc nặng nhọc gì. Mình chấm dứt ngày ski đầu tiên của mình bằng vài chục cú trượt ở Baby Slope, nhiều đến nỗi ông soát vé phẩy tay không thèm nhìn vé của mình vì nhẵn mặt nhau quá.

Buổi chiều cả đám nhảy vào cái hồ bơi lộ thiên nước nóng bốc ngùn ngụt trong khu Sun Valley Inn được xây năm 1937. Cái đầu gối của mình phải cám ơn ông Steve Hannigan, người thiết kế khu nghỉ dưỡng Sun Valley Inn, đã quyết định phải có cái hồ bơi nước nóng để thiên hạ đừng nghĩ là “đi ski lạnh quá đi”.  Nhân tiện đây nếu ai có muốn ghé Sun Valley Inn thì Hemingway đã ở trong căn phòng số 26. Mình đến đây khi nào cũng với tư thế sẵn sàng xuống nước nên không ghé thăm phòng ốc gì của lão ấy cả. Trời lạnh khoảng 12, 13 độ F, mặc sẵn đồ bơi, mình phải nhìn qua khung cửa sổ để nghiên cứu xem sẽ đổ bộ ở chỗ nào trong hồ. Không có đủ can đảm mà lượn một vòng quanh hồ tìm chỗ ưng ý đâu nhé vì chân đất giẫm lên nước đá không sung sướng gì lắm đâu, và ngoài bộ đồ bơi cộng thêm cái khăn lông, đối diện với nhiệt dộ dưới độ đông đá thì đừng có mà chần chừ với lại nhẩn nha. Thế nhưng không tả nổi cảm giác dễ chịu khi trầm mình xuống làn nước nóng bốc hơi nghi ngút. Thôi thì cũng phải đồng ý với ông Steve, rằng ski thì lạnh nhưng nhảy xuống hồ của ông thì đúng là quá đã. Ngồi vớ vẩn một hồi cũng chán, thế là bà chị cùng với bà em quyết định phải uống bia. Bia Bỉ Shock Top Belgian White lạnh sẵn đàng hoàng nhé, mà thằng cháu bảo là nhẹ như nước cam vắt, ngồi ngâm người rồi thong thả mà uống và ngắm bầu trời hoàng hôn tối dần thì chẳng còn gì hơn, đời cứ như mơ (khi ta có tiền…).

Nhân tiện đây cũng vì cái hồ bơi này mà bà chị mình văng mất cái móng chân cái. Số là bà ấy trượt chân trong phòng tắm, móng chân nhét thẳng vào khe cửa và bị bẩy bật lên! Nghe như chuyện kinh dị! Kết quả là ngày cuối cùng cả nhà lên ski lift thì chị mình đi “ski” bằng xe hơi, sau khi đã cố vật lộn nhét bàn chân thiếu móng vào giày ski mà chẳng được. Nghe nói về đến Texas, mặc dù trời lạnh như cắt, chân cẳng bà ấy vẫn phải xỏ vào dép Nhật với lại giày sandal hở ngón hở gót mới rầu chứ. Sau đây bà ấy sẽ bị treo giò dài dài. Đó là một cực hình cho đôi chân lúc nào “cũng ở ngoài đường”. Biết làm sao được.



Mà lạnh thật chứ chẳng chơi à? Ngày cuối cùng đi ski nhiệt độ chỉ có -4oF, không dám đổi ra độ C, vì thiên hạ sẽ nghĩ có điên mới đi ski với cái lạnh như thế. Ngồi ski lift theo tụi nhỏ lên đỉnh núi, thấy tay chân lạnh dần, rồi buốt  dần, rồi đầu mình bắt đầu thấy nhưng nhức, và sau cùng là  tê rần lên. Vừa ra khỏi ski lift là mình đã hô hào tháo chạy xuống chân núi may ra có ấm áp hơn tí nào không. Cả lũ ngồi thở phì phì ra khói trong căn phòng ăn dưới chân núi, chân tay lạnh ngắt, tay sờ mặt không cảm thấy gì, chân bấu vào giày nhưng mất cảm giác hoàn toàn, nhưng vì là ngày ski cuối cùng nên sau mười lăm phút nhà mình lại tiếp tục có mặt trên đường ski. Lần này đi gondola lên núi, nhờ vậy cũng tránh được vài ngọn gió đông. Đúng là chẳng hổ danh Thung Lũng Mặt Trời vì phía bên kia sườn núi, mình đã thấy ánh nắng chan hòa khắp nơi. Thế là như hoa hướng dương quay về phía mặt trời, tụi mình cuốn gói sang bên đó ngay tắp lự. Thời tiết vẫn lạnh, khá hơn trên đỉnh núi vài độ, nhưng những tia nắng mặt trời làm cho mình có cảm giác ấm áp hẳn lên. Chiều xuống họ đốt một đống lửa lớn giữa sân, mình ngồi dán sát vào lửa, mắt nhìn vào khu đổ bộ của các cao thủ trượt tuyết, hòng gom góp con cháu đặng về nhà. Kịp nhận ra một ông con nhảy thoắt vào cái gondola làm cú chót, một ông cháu réo gọi điện thoại xin đón nó bằng xe vì lỡ lạc sang bên kia núi, đến khi muốn quay về lại thì cửa tùng (ski lift) đôi cánh gài, một ông con khác nữa hổn hển cặp bến với cái snow board phủ đầy tuyết, và cuối cùng là bà cháu mặt mũi tím tái thả phanh thắng ski kêu ren rét bên mình. Bếp lửa bập bùng, ấm áp, nhìn thiên hạ tuôn ra từ chân núi cũng là một cách giải trí vậy.



Snow shoes

Đã có ai thử xỏ chân vào đôi giày được gọi là Snow Shoes chưa? Snow shoes dùng để đi trên lớp tuyết dầy cỡ quá đầu gối mà nếu không có nó, mình sẽ lún tuột luôn vào đó. Nó như cái bàn đập ruồi, leo lên đi kêu phàm phạp, phàm phạp, như…đập ruồi! Không có nó, đố mà đi trên tuyết cao được. Mình đã đi dạo với snow shoes trên một con đường mòn tuyết trắng xóa trong vùng thung lũng Galena nằm yên ấm trong rạng núi Rocky Mountain. Đó là trái tim của Boulder Mountains với núi tuyết chập chùng khắp phía, thành phố được thành lập bởi những người đào mỏ bạc trong vùng vào năm 1879. Chỉ mới đến năm 1890 thì Galena đã muốn biến thành một thành phố ma vì cư dân dọn đi hết ráo, sau khi khám phá ra rằng có đào mỏ đến hết đời cũng chưa chắc tìm được cái gì cho ra hồn. Năm 1905 khi tổng thống Roosevelt ký giấy chứng thực cho vùng Sawtooth National Forest, thì khu này được hồi sinh để biến thành địa điểm du lịch với tất cả vẻ đẹp hoang dã của nó. Cứ thế, phàm phạp, phàm phạp mà đi để thấy vẻ đẹp Thụy Sĩ trong lòng Châu Mỹ. Phàm phạp, phàm phạp để thấy những người già về hưu vẫn còn sung sức đi cross country ski lằn ngang lằn dọc, đi back ski country leo lên núi, trượt vòng vèo xuống núi, cộng với mấy con chó vui vẻ chạy theo, rồi tự hỏi mai mốt về già mình có làm được như họ không. Phàm phạp phàm phạp để thấy tuyết trắng chập chùng, rừng cây im ắng, tĩnh lặng và thinh không. Phàm phạp, phàm phạp…để thấy lòng rất bình yên, êm ả một cõi.

Sawtooth khi trời quang mây tạnh



Sawtooth mây mù giăng phủ

Buổi  chiều cả bọn tất tả đi tìm rặng núi Răng Cưa (Sawtooth Range). Tiếc là trời mịt mù giăng đầy mây nên mình chẳng thấy đủ chừng đó răng (hình như gồm 57 ngọn núi cao hơn 10,000 feet và 77 cái răng kia thì cao khoảng 9,000 tới 10,000 feet). Nếu quay trở lại đây vào mùa hè thì sẽ thấy những ao hồ dưới chân núi đẹp rực rỡ. Mình đi vào mùa đông, tứ phía là màu trắng của tuyết, nhìn toét mắt không ra hình dáng một cái hồ nào cả. Lại tự bảo lòng sẽ quay trở lại vào mùa xuân hay mùa hè để nhìn thấy một trong những cảnh đẹp mà thiên nhiên đã hào phóng trao tặng. Mây mù giăng giăng nên Răng Cưa rất chi ư là mờ ảo, khi có khi không. May nhờ cái móng chân gẫy nên mình có hình Sawtooth bà chị chụp được vào một ngày nắng ngập chan hòa đàng hoàng tử tế để bỏ lên đây xem nè.



Mộ của Ernest Hemingway trong nghĩa trang Ketchum

Nhắc đến Ernest Hemingway, lũ con nít lại rú lên đọc truyện Ngư Ông và Biển Cả của lão chán chết đi được, có con cá câu mãi không xong cho chúng nhờ. Mình thích cuốn Chuông Gọi Hồn Ai và Giã Từ Vũ Khí của lão hơn. Dịp đi Ý năm 2008, mình có đi qua cái hồ (quên mất tên rồi) được lấy làm bối cảnh cho cuốn Giã Từ Vũ Khí, còn bây giờ mình được nhìn ngắm khung cảnh lão đã dùng để viết nên truyện Chuông Gọi Hồn Ai, đó là vùng đồi núi Ketchum này. Năm 1961, Ernest Hemingway đã  bắn vỡ đầu mình tại đây vì lý do sức khỏe. Nghe nói lão bị bệnh trầm cảm chữa mãi không khỏi, đến cuối đời đâm ra sợ đủ mọi thứ, đủ mọi người nên quyết định đi tìm cái chết. Ngắm nhìn ngôi mộ của lão ấy, mình quyết định khi nào mình chết, hãy đốt xác mình thành tro thả xuống biển cho xong. Đại văn hào của thế giới rốt cuộc chỉ còn là một nấm mộ lạnh lẽo với vài ba chai whisky lăn lóc. Còn khá hơn mộ bà vợ Mary, không một ngọn nến, không một dấu chân ai oán, và tất nhiên chẳng có con cái, họ hàng xa gần nào đến tảo mộ cả. Mình mong phải chi Mỹ có một thứ như đền Pantheon ở Paris để gom các ông các bà ấy vào, chứ nằm vất va vất vưởng dưới hai gốc cây thông thế này thì nhìn buồn lắm.

Trên đỉnh Bald Mountain

Quay trở về đời thường ở Fort Worth đã hơn một tuần, nhưng không thể không nhớ lại màu xanh biếc của bầu trời Idaho, càng xanh thì càng lạnh, kinh nghiệm bảo thế, màu tuyết trắng tinh khôi trong thung lũng Galena, những con dốc trượt đầy cám dỗ và mời mọc. Nhớ tiếng ski nghiến trên tuyết ken két sau lưng, nhớ cảm giác tha mang đôi giầy  boot nặng như đeo cùm, nhớ màu tuyết trắng đổ ra muôn hướng và nhớ đến cả con đường vòng vèo quanh núi Olympus Lane đẹp mê hồn mà mình hay trượt xuống. Nhớ cả đến chai whisky nghiêng ngửa trên ngôi mộ Hemingway nữa, mong rằng mùa xuân đến sẽ có hoa dại nở trên mộ ông.  

Sun Valley, hẹn ngày tái ngộ nhé và hứa sẽ đếm đủ chừng đó răng trên Sawtooth Range (còn chuyện nhớ tên răng là gì thì thôi đành nhờ Google).

Lan Hương -  Fort Worth 01/2015

Olympus Lane và làng Sun Valley dưới chân núi