Một năm khép lại

Năm 2016 qua hình ảnh của CNN mở đầu bằng bức hình bắn pháo bông tưng bừng hoa lá ở Rio de Jainero. Thiên hạ nôn nao đón chào một năm 2016 khác hẳn các năm trước.

 Có khác thật vì sau đó khoảng hai bức hình là chân dung Obama nước mắt lưng tròng khi nhắc đến 27 người chết trong vụ thảm sát trường học Sandy Hook, ông bảo “Mỗi khi nhớ đến những đứa trẻ này, tôi rất giận”. Của đáng tội, đã hơn 4 năm qua, luật súng đạn ở Mỹ vẫn chưa ngã ngũ ra sao. Súng vẫn nổ ở trường học, ở các nơi công cộng bởi những bàn tay của kẻ điên khùng có máu lạnh.

Lướt thêm vài bức hình khác, thấy hình trùm ma túy ở Mexico bị bắt trong đường hầm sau bao năm lẩn trốn, hình tưởng niệm ca sĩ David Bowie hoa bày la liệt dưới đất. Rồi thì là cảnh tị nạn thuyền nhân trên biển Thổ Nhĩ Kỳ, làn sóng tị nạn ồ ạt vào Châu Âu không cách chi dứt được. Tiếp theo là dịch đầu to Zika bùng phát ở Châu Mỹ La Tinh khiến cho thế vận hội Brazil chao đảo, người đi kẻ ở rối tung rối nùi. Nói gì thì nói, nhìn những em bé mới sinh với một cái đầu to xù, méo mó, làm cha làm mẹ không biết phải nghĩ gì. Bảo sao những người dự định sẽ sang Brazil một chuyến tự dưng khựng lại, các vận động viên nghi ngại không biết nên đi hay ở.

Ngày tháng tiếp tục lướt qua, chết chóc chen vai cùng các mầm sống trỗi dậy. Tiếp đến là cái chết của Nancy Reagan, đi làm thấy cờ rũ để tang mới biết. Chiến tranh vẫn tiếp tục ở Syria, người tị nạn vẫn tiếp tục ra khơi. Và trẻ em trên thế giới vẫn được sinh ra với năm 2016 trong giấy khai sinh của mình.

Rồi thì bom nổ ở Bruxelles, bên Mỹ nghe tin không cầm được nước mắt, vì đó là quê hương thứ hai. Châu Âu rúng động, thế giới rúng động nhìn đâu cũng thấy khủng bố. Nỗi sợ ISIS làm mọi người quên chuyện Mỹ đã đưa tay làm hòa với Cuba, nối lại mối bang giao sau bao nhiêu năm cắt đứt. Dân Cuba tị nạn ở Florida kêu lên thôi thế thì chẳng còn ai được đi tị nạn hay vượt biên nữa. Dân Cuba bên Cuba dâng niềm hy vọng ở một đất nước biến chuyển sau khi bức màn cấm vận được dẹp bỏ.

Tháng tư mở đầu cho mùa bầu cử. Các ứng cử viên tổng thống Mỹ bắt đầu đăng đàn, trong đó có Donald Trump. Mọi người bảo nhau lão ra ứng cử chỉ để làm trò hề cho thiên hạ, xem lão múa may quay cuồng cũng vui chán.

Tin đưa động đất ở Ecuador, giết chết hàng trăm mạng trong khi hoàng gia Anh bắt đầu xuất hiện trước ống kính với bốn thế hệ tiếp nối nhau. Trên bầu trời Cali đã xuất hiện chiếc máy bay vượt đại dương sử dụng nhiên liệu từ ánh sáng mặt trời, thầm nghĩ lạy trời đừng mưa!

Cái chết của ca sĩ Prince làm rùm beng tất cả mọi media của Mỹ, không chú ý tới không được dù nhạc của ông ấy không phải ai nghe cũng lọt lỗ tai. Chen lẫn với những hình ảnh sự kiện nổi bật trên thế giới, là đời thường hàng ngày: bức hình một người chuyên dạy ngựa ở San Antonio Texas đang hấp hối xin được gặp những người thân yêu nhất của mình lần chót: Ringo và Sugar, hai con ngựa của ông. Cảnh hai con ngựa dí mũi vào chủ mình nằm thẳng cẳng trên băng ca khiến khối kẻ không cầm được nước mắt. Ông chết sau đó hai ngày.

Khi chiếc máy bay Egypt Air nổ tung mang theo sinh mạng của 66 người trên hành trình từ Paris đến Cairo, mọi người đồng loạt đổ tội cho khủng bố mặc dù đó chỉ là lý do kỹ thuật. Nỗi ám ảnh khủng bố bám chặt lấy trí óc mọi người sau vụ phi trường Istanbul bị tấn công, không lâu sau khi nhà ga Maelbeck ở Bỉ nổ tung. Cho nên bom súng nổ ở bất kỳ đâu, thiên hạ đều hỏi cùng một câu “Phải khủng bố không?” Nỗi ám ảnh này đến bao giờ mới chấm dứt?

Vận động viên khuyết tật Oscar Pistorus rốt cuộc vào tù về tội giết vợ dù cho anh ta đã để lại tấm gương không bao giờ  bỏ cuộc cho biết bao nhiêu người trên trái đất này. Hình ảnh anh ta trước tòa bỏ đôi chân giả, chỉ là hai cái mỏm chân cụt nhưng là người chạy nhanh nhất thế giới đã cổ vũ tinh thần cho không biết bao nhiêu người khuyết tật, đã đem lại hy vọng cho không biết bao nhiêu người. Tiếc thay anh ta kết thúc sự nghiệp trong tù chỉ vì một bóng hồng trong đời.

Bên Mỹ tình hình cảnh sát bắn chết người da đen xảy ra tứ tán, dẫn đến vụ năm viên cảnh sát ở Dallas bị bắn chết oan uổng vào một tối thứ năm bình thường. Texas lặng đi, cả da đen lẫn da trắng. Cờ rũ lại được đem treo, người chết đã nằm xuống, để lại vợ con ngơ ngác không hiểu vì sao chồng, cha mình lại phải đem sinh mạng đổi lấy sự thù hằn sắc tộc. Các cuộc biểu tình chống cảnh sát vẫn tiếp tục đây kia khắp các thành phố lớn nhưng không còn mang ý nghĩa như trước nữa. Riêng Texas không còn một vụ biểu tình nào xảy ra. Texas bận khóc thương cho những người nằm xuống.

Nỗi ám ảnh quân khủng bố lên đỉnh điểm khi một chiếc xe tải lao vào dòng người trên đại lộ ở Nice ngay ngày quốc khánh Pháp. Châu Âu đã và đang đối mặt với sự trả thù của những kẻ nhập cư. Nhiều người bảo nuôi ong tay áo, nhiều người kêu phải mở cửa vì lý do nhân đạo. Căng thẳng trên toàn bộ Châu Âu lây lan vào trong cả gia đình, nhất là những người đã và đang từng là dân nhập cư. Nghĩ mình thuở đó cũng được nhận vào vì nhân đạo, cớ sao bây giờ chối bỏ người tị nạn? Nhận vào nghĩa là đồng nghĩa với nhận một trái bom, quốc gia nào dám đối mặt với thử thách này? Khối kẻ suy luận như vậy. Sự nghiệp của thủ tướng Angela Merkel tuột dốc không phanh chính vì thế.

Đảo chánh nổ ra ở Thổ Nhĩ Kỳ ngỡ rằng phe cầm súng thắng thế ngờ đâu mèo vẫn hoàn mèo sau khi 246 người chết, hàng ngàn người bị thương chỉ trong một đêm. Riêng dân chúng Mỹ lo ngại nhìn nhau khi Donald Trump được chính thức công nhận đại diện cho đảng Cộng Hòa đi tranh cử vai trò tổng thống, trong khi phe Dân Chủ đưa Hillary Clinton lên đăng đàn. Nhìn sơ qua, ai cũng bảo thế là phải ở với Dân Chủ thêm bốn năm nữa vì chắc chắn Clinton sẽ thắng.

Mùa hè năm 2016 trò chơi Pokemon Go được tung ra, cuốn hút hơn cả mấy triệu người tham gia trên toàn thế giới. Ra đường cứ thấy ai cầm phone mắt dáo dác chung quanh hoặc dính chặt vào màn hình là biết ngay đang đi bắt thế giới ảo. Trò chơi này phá kỷ lục khi các servers chết lên chết xuống vì số lượng các cao thủ ngày càng đông. Gặp mùa hè con nít rảnh rang, bố mẹ lại khuyến khích con ra ngoài park hít thở khí trời cho nên đi đâu cũng nghe thấy Pokemon.

Thế vận hội Brazil khai mạc với hai hồ bơi hai màu nước khác nhau: xanh da trời và xanh lá cây, với tình hình chính trị ở ngay tại Brazil đang rối beng, tổng thống đang bị kêu gọi từ chức và nạn dịch Zika lơ lửng trên đầu. Thế nhưng rồi nó cũng kết thúc hoành tráng sau vụ các vận động viên bơi lội của Mỹ đã nói láo, dựng chuyện bị cướp để chạy tội. Sự nghiệp của Ryan Lochte kết thúc bằng toàn bộ các hợp đồng với các hãng quảng cáo bị hủy bỏ. Người ngoài cuộc không khỏi nói “Cho đáng đời!”

Cho dù thế vận hội nhằm đem các quốc gia xích lại gần nhau, cuộc chiến ở Syria vẫn tiếp diễn. Bức ảnh của cậu bé Omran Daqneesh câm lặng nhìn đã đánh động lương tâm thế giới. Các quốc gia đứng trước sự chọn lựa khắc nghiệt nhất: nỗi sợ khủng bố hay lòng nhân đạo. Một cậu bé lên tám ở Mỹ viết bức thư gởi Obama để xin nhận Omran làm anh em con nuôi cũng khó lòng đánh động được lương tâm khi nỗi niềm bom tự chế bom tự giết ám ảnh cuộc sống thường ngày của dân tình thường ngày.   

Song song với nhân tai là thiên tai. Động đất 6.2 tại Ý phá hủy nguyên ngôi làng cổ Amatrice mang 250 người cùng đi theo nó. Cái làng cổ này mãi mãi sẽ chẳng bao giờ khôi phục lại được các di tích cổ kính của mình, các di tích đã trải qua không biết bao nhiêu thế kỷ với mưa cùng nắng, bây giờ sụp đổ vì mất móng mất nền. Xây dựng cái mới thì dễ, giữ cái cũ mới khó.

Đó chỉ là mới đến tháng tám của năm 2016. Đời thường vẫn tiếp diễn với các cuộc ly dị của những ngôi sao màn bạc, những cuộc chia tay đã được đoán trước ngay trong ngày đám cưới, như Brad Pitt và Angela Jolie. Hay hình ảnh bệ rạc một cặp vợ chồng bất tỉnh nhân sự trong xe hơi trước mặt đứa con nhỏ của mình sau khi phê thuốc. Thế mới biết ai chết mặc ai, ma túy sẽ làm cho quên sự đời.

Nhưng có những con người không dùng ma túy để quên đi chết chóc mà dùng chính kiến thức của mình mang lại sự sống. Cuộc giải phẫu hai đứa trẻ sinh ra dính đầu với nhau thành công, mang lại hy vọng cho không biết bao nhiêu người khác. Riêng hai đứa trẻ song sinh Anias and Jadon McDonald lần đầu tiên được nhìn thấy mặt nhau mang lại nước mắt và niềm vui cho cả bố lẫn mẹ, lẫn những người chung quanh.

Cuộc đua vào Nhà Trắng bắt đầu. Cả nước Mỹ chưa bao giờ chia rẽ đến thế với chín người mười ý và hầu như ai cũng bảo trong cả hai người, không ai xứng đáng nhưng đi bầu thì vẫn phải đi bầu. Donald Trump chiến thắng mang lại bầu không khí hoang mang cho toàn quốc và cho cả toàn thế giới. Nạn kỳ thị chủng tộc như cá gặp nước, bắt đầu trỗi dậy đây kia. Những người da trắng thuần chủng bắt đầu đăng đàn, thoạt kỳ chỉ là trên giấy bút, sau rồi đến mức sinh viên cũng cầm micro bảo nước Mỹ là của người da trắng giữa đám đông biểu tình hò hét ầm ĩ.  

Tổng thống Phi Luật Tân bảo “Obama, ông cút đi” trong tiếng vỗ tay hoan nghênh của dân chúng bên cạnh quốc vương Thái Lan từ trần. Syria nổi trội hơn với vụ Aleppo bị ăn bom hàng ngày, dân chúng không kịp di tản, chỉ gởi ra thế giới bên ngoài những lời kêu cứu tuyệt vọng.

Bên cạnh những nỗi buồn chết chóc cũng có những niềm vui, như niềm vui không bờ của Chicago khi đội baseball Chicago Cubs chiến thắng thành vô địch năm 2016, danh hiệu mà mãi sau 108 năm mới đoạt được. Thế mới biết đường đến chiến thắng không dễ ngon cơm.

Tháng mười những người thích ngắm trăng sao bắt đầu chờ Super Moon xuất hiện sau 68 năm để rồi thấy một mặt trăng to chưa từng thấy ở chân trời. Thấy thế nhưng khi chụp hình nếu không có 1000$ mua ống kính mới, hình trăng chụp được khác xa một trời một vực với hình trăng nhìn bằng mắt thường. Đành để dành tiền chờ 24 năm sau chụp lại, nếu còn sống. 

Huyền thoại cộng sản Phidel Castro qua đời. Như dân Việt Nam chia rẽ đôi ngả, dân Cuba bên Florida tràn ra đường ăn mừng trong khi khối kẻ rơi lệ tại Havana. Và đến bây giờ không hiểu tại sao Việt Nam lại quốc tang ông này trong khi cả thế giới chỉ cử đại diện lấy lệ sang phúng điếu.

Ngày Thanksgiving nhà nhà tụ tập ăn con gà tây thì lửa rùng rùng bùng cháy ở Gattinburg Tennessee, thiêu rụi hàng trăm dặm rừng, mấy trăm ngôi nhà, người chết người bị thương. Tất cả chỉ vì hai ông nhô con chơi với hộp quẹt! Hai ông nhô đã vào tù, đang chờ không biết phải xử hai ông theo luật người lớn hay du di theo luật con nít.

Đã cuối năm ngỡ mọi tai ương cho trái đất đã dừng, ngờ đâu máy bay chở đội đá banh ở Brazil sang Comlubia trên đường tranh giải vô địch, rớt cái đụi, giết chết gần hết các cầu thủ của đội Chapecoense, Lý do lãng xẹt và cẩu thả hết chỗ nói, thiếu nhiên liệu hay nôm na hơn: hết xăng! 

Sau cái chết của đội banh là cái chết của nhà ngoại giao Nga bị bắn chết trước toàn dân thiên hạ bên Thổ Nhĩ Kỳ, là cái chết của những người đi dự hội chợ Giáng Sinh ở Bá Linh. Mầm mống khủng bố ở khắp nơi, mang tai ương đủ kiểu, nỗi sợ đủ kiểu đến với mọi người, dù biết rằng sống chết có số. Ngay sau đó là vụ chiếc máy bay Nga trên đường sang Syria bị rớt, để lại tiếng kêu hốt hoảng của phi công “Cánh tà hư rồi!”

Năm 2016 khép lại với nhiều chết chóc hơn là niềm vui. Tự nhủ thế giới ơi sao có đủ mọi kiểu chết chóc đến thế này. Từ những người không tên không tuổi, đến các ngôi sao màn bạc, các nhạc sĩ, ca sĩ, kịch sĩ, diễn viên. Tất nhiên họ chết thì được chú ý ngay, dân thường phải chết số đông mới được lên báo. Carrie Fisher trong vai Princess Leia chắc chắn sẽ được lên hình nhiều hơn người đàn bà vô danh ngã xuống trên mặt đất dơ bẩn của bãi đậu xe đêm Giáng Sinh chỉ vì bị bắn lầm.

Mong năm 2017 sẽ khấm khá hơn cho tất cả mọi người, mọi nhà, mọi quốc gia, cho toàn thể trái đất này.

Lan Hương

Fort Worth (12/30/16)