Bạn từ Cali sang chơi. Mang theo 6 cái giò
chả cột dây ba màu khác nhau, 100 cái bánh nậm và 50 cái bánh bột lọc ở dạng
đông đá cứng ngắc làm quà cho dân Texas, nhét chật tủ lạnh. Bạn sợ đồ ăn Việt
bên này không được ngon, mình cản hết sức bảo ở đây bây giờ cũng như Cali, người
Việt và tay nghề nấu ăn cũng chẳng thua kém gì, và nếu ai có tinh thần chủ
nghĩa dân tộc cao vút có thể tự đấm ngực xưng xưng bảo còn ngon hơn cả Cali nữa
là đàng khác. Nhưng thôi, Little Saigon nói tiếng Việt xoen xoét khắp hang cùng
ngõ hẻm khu Phước Lộc Thọ, được thành lập ở tiểu bang Cali đã là niềm tự hào
cho mọi dân Việt lang thang đất Mỹ, và vô hình chung cũng tạo thành thương hiệu đồ ăn Việt ngon nhất nước
Mỹ rồi, khỏi mắc công tranh cãi làm gì. Thật ra bạn sang cùng với gia đình đông đảo của bạn, mục đích đi ăn đám cưới thằng cháu ở Abilene. Bạn dò tìm thành phố Abilene trên Google, thấy Fort Worth nằm trên đường đi đón dâu, thế là bạn ghé nhà mình ở 2 đêm 2 ngày. Anh chị em cháu của bạn, và ngay cả bạn nữa, là những người duy nhất gọi tên mình đầy đủ với cả chữ lót. Mình nghe tên mình mà cứ ngỡ như tên ai! Cái tên ngày xưa nghe nói Bác Tự đặt cho mình vì Ba chỉ muốn đặt tên con gái cực kỳ đơn giản là Hoa, là Huệ nhưng Má đã gạt phắt đi. Cái tên đầy đủ hai chữ của mình này đã lâu lắm rồi mình mới được nghe lại, ngay cả ông chồng hay anh chị em mình cũng không bao giờ xài đến chữ lót hoa mỹ của tên mình. Còn Ba Má thì sau khi để bằng được chữ “Thị” trên giấy khai sinh khẳng định mình là con gái, rồi có gởi thư cho mình cũng tự động cắt mất chữ “Thị” luôn, nhưng ít nhất chữ lót còn lại vẫn hiện diện trên các phong bì. Khi lấy chồng, mình đổi họ Phan thành họ Nguyễn. Nhưng đối với Ba Má, mình muôn đời là con nhà họ Phan, thế nên chẳng bao giờ tìm được một bức thư nào gởi cho Nguyễn Lan Hương từ Ba hay Má cả.
Gặp bạn và gia đình bạn ở phi trường, một số
người mình quen, một số người mình ngờ ngợ thì câu đầu tiên được nhắc nhở giới
thiệu là “tiệm Nhật Tân đó”. Mọi người đều ồ à lên “Tiệm Nhật Tân hả? Thế thì
quen quá rồi. Anh/chị nhớ chứ sao không? Anh/chị xuống đó mua sách mua vở, mua
lưỡi câu hoài mà”. Thế là ngoài giò chả chất đầy trong tủ, bạn mang lại cho
mình hồi ức về tiệm Nhật Tân mà từ hồi nào đến giờ nằm ngủ yên ấm trong tâm tưởng
của mình cùng với hình bóng của Ba Má mình. Nhật Tân ngày nay là một khách sạn
bốn năm tầng, ngất ngưởng bóng loáng cửa kính. Nhật Tân của tâm tưởng mình là một
tiệm bán sách nhỏ, đơn giản với hai tủ kính hai bên, một tủ kính lớn nằm chính
giữa, tủ nhỏ bán lưỡi câu để bên tay mặt. Mỗi khi ra trông hàng với Ba, mình
hay ngồi đàng sau cái tủ nhỏ này trong khi Ba đứng ngồi tuốt trong góc tiệm.
Ngày xưa khi chưa làm cửa kéo bằng sắt, mình nhớ Ba phải vác từng tấm gỗ có
đánh số thứ tự hẳn hoi ra lắp vào đường rãnh để đóng cửa tiệm. Và tận bây giờ thỉnh
thoảng mình vẫn còn nằm mơ thấy căn phòng nhỏ đàng sau quầy để tiền, nơi Ba cất
hàng hóa. Căn phòng có một khung cửa sổ nhỏ xíu nhìn ra mảnh sân nhỏ xíu, rọi một
thứ ánh sáng lờ mờ vào các kệ để hàng phủ một lớp bụi mỏng. Mình hay lẻn vào
đây lục lọi, sờ mó các thứ trên kệ, mặc cho từng đám bụi bung lên mỗi khi mình
ráng mở nắp một cái thùng giấy, hay giở đến một chồng sách cũ. Mình còn nhớ đến
cả hai trụ cột thấp xây xi măng trước cửa tiệm, Má bảo để chặn xe tuột thắng dốc
Duy Tân không đâm thẳng vào cái tủ gương! Mình chẳng biết điều đó, chỉ biết leo
lên, leo xuống không biết mỏi trên hai cái trụ này. Mình còn rủ anh chị em họ
mình chơi trò ma da lên bờ nữa kìa. Đứa nào leo lên được một trong hai cột trụ
coi như thoát nạn ma da kéo cẳng!
Mình hỏi thăm bạn ngôi nhà xưa của bạn. Bạn
bùi ngùi bảo đã bán lâu rồi, nhưng hồi năm nào có về thăm thì thấy nó nhỏ tí,
không hiểu làm sao ngày xưa chứa nổi khoảng gần 15 mạng anh chị em và ba má bạn.
Riêng cái lối vào nhà chật chội, sao hồi đó bạn thấy nó to và rộng rãi lắm,
phóng xe đạp, xe Honđa ào ào mà chẳng sợ va quẹt vào cái gì. Mình nhớ cái bếp nằm
ngang của nhà bạn lúc nào cũng có một cái gì đó sôi lục bục trong nồi, và một
trong những bà chị của bạn lúc nào cũng ở trong bếp nấu với nướng rất bận rộn.
Rồi trí óc tụi mình rủ nhau qua nhà số 7 với cây ổi sau nhà. Bạn bảo ngày đó đến
nhà mày sợ nhất là con chó nhưng không cản được đám tụi tao đến leo cây đào đầy
sâu lông và mái chuồng gà sau vườn. Đã bao buổi chiều bọn mình ngồi trên mái tôn
chuồng gà, vừa gặm ổi vừa dõi mắt nhin sang bên kia đường Yersin. Nắng nhạt chiếu
xiên vạt rừng, mùi ổi chín thoang thoảng, và tụi mình nói chuyện đủ thứ trên trời
dưới đất, đủ mọi chuyện lan man của trường lớp, bè bạn. Thuở ấy không có
internet, chẳng computer, chẳng smart phone, bạn đến chơi nhà không mời Coca
Cola, chẳng mang ra bánh trái, cứ thế dẫn bạn thẳng ra cây ổi, rồi cả đám thay
nhau ngước cổ dáo dác tìm ổi chín. Hái được trái đầu tiên, hào phóng chia cho bạn
trước như một món quà thân tình tuổi nhỏ dành cho tuổi nhỏ.
 |
| Bạn xưa |
Suốt hai ngày, tụi mình xưng mày tao và toàn
nói chuyện trường xưa bạn cũ. Đại loại như “Mày có nhớ con..thằng..không? Bây
giờ nó ở…đang làm…” không ngớt. Hai đức ông chồng ngồi nghe như vịt nghe sấm.
Thuở áo vàng Hùng Vương của tụi mình, một ông đang ở Couvent des Oiseaux chơi
nhảy dây với con gái, ông kia ở Saigon làm bạn với Ba Tàu Chợ Lớn, chẳng chen
được vào chỗ nào trong cái đám bạn bè xưa rích của mình. Bạn cho mình xem hình
cả bọn năm lớp năm. Ảnh trắng đen đã phai mờ theo năm tháng. Những khuôn mặt non
nớt kia làm sao gọi cho được ai là Trang ai là Phượng ai là Vân, của ngày hôm
đó và ngay cả của ngày hôm nay?
Bạn và mình làm bạn với nhau từ thuở học lớp
năm, lớp sáu trường Hùng Vương. Bạn có một trí nhớ tuyệt vời về những người bạn
xa xưa. Bạn nhắc tên bạn học cũ, mình nghe ngờ ngợ nhưng không cách nào moi được
trong bất kỳ một nếp nhăn của trí não nào hình ảnh người bạn ngày xưa cùng lớp
cùng trường, đành ngượng ngùng thú nhận “Tao nghe tên thì quen, nhưng không
cách gì nhớ mặt mũi ra sao”. Bạn nhắc nhở đến tên Thầy Cô cũ. Mình chỉ nhớ cô
Phương chủ nhiệm năm lớp sáu mà cả lớp thường trù ẻo mỗi khi cô đến dạy trễ “Lậy
trời cho gió đông sang, cho cô trúng gió cho con được về”. Thầy Nhơn giám thị
“ác” có tiếng, cô Tứ hiệu trưởng có hàm răng hô mà đám học trò ác miệng bảo
nhau nếu trời mưa, chỉ cần đứng dưới hàm răng của cô chắc chắn không bị ướt! Rồi
thầy Lân dạy vẽ, thầy Phong năm lớp 5, ông thầy Pháp già lớp hai chuyên môn đá
đít bọn con trai, xoắn tai bọn con gái. Rồi thôi, trí óc mình ngừng cộng tác để
bật ra thêm bất kỳ một cái tên nào.
 |
| Thầy Doãn trong ban giám hiệu trường Lam Sơn |
Bạn chuyển sang thời Lam Sơn và tự hỏi sao
ngày đó đi học không sợ. Mình thắc mắc sợ cái gì. Bạn bảo cái trường đó âm u, nằm
dưới chân ngọn đồi Domaine de Marie, chung quanh chẳng có gì cả, toàn rừng
thông. Bạn “chỉ” cho mình nhớ ngôi nhà hoang gần trường nơi tụi mình hay vào
thám thính, chẳng thấy gì ngoài mấy bãi phân bò, phân người thối hoắc và những
khung cửa vỡ tối om, lạnh lẽo. Bạn nhắc đến cô Thoa với lối giảng dạy “rất mới”
thời đó: không được học thuộc lòng, vì kết cuộc sẽ như một con vẹt kiểu “Rắn là
một loài bò. Rắn là một loài bò. Sát không chân. Sát không chân”. Hay cô Cúc dạy
toán với áo dài tím thướt tha, tiếng Huế nhẹ nhàng, mỗi khi có giờ dự thính, cô
khi nào cũng bảo mình lo học trước vì cô sẽ gọi mình lên trả bài. Ông thầy Chiến
hiệu trưởng là bộ đội chuyển ngành. Sau giờ học, ông ngồi xổm nấu cơm trên bậc
thềm, lũ học trò tinh ranh chờ ông đi khuất vào phòng, nhào ra tắt bếp của ông
cho nồi cơm chương lên. Ông nhảy bổ ra, tiếng Nghệ trọ trẹ chửi đám học trò rắn
mắt rồi lui hui nhóm lửa lại. Mình còn nhớ những buổi chiều lao động trồng
khoai, bọn mình ráng đi sớm để ghé nhà bà dì của bạn thăm cây ổi đá. Trái cứng
ngắc ném bể đầu nhưng tụi mình vẫn nhiệt tình leo hái trong khi bà dì chắc lưỡi
“Ăn chi cái thứ đó con! Coi chừng té lòi chân! Con gái con đứa!” Nhắc đến Lam
Sơn là nhắc đến thầy Doãn, vừa là thầy toán của mình năm lớp tám vừa là ông anh
họ. Có ông anh họ cùng trường đã ớn, lại còn dạy học mình nữa thì càng đáng
chán hơn. Vì mình chỉ sợ ông ấy méc Ba méc Má mọi việc mình không nên làm ở trường.
Gần cuối kỳ thi lớp tám, mình xuống nhà Bác Nội chơi, Bác nhờ mình xỏ kim vì mắt
Bác nhìn không rõ nữa. Mình hào phóng ngồi xỏ luôn cho Bác hơn mười cái kim với
chỉ màu trắng màu đen để sẵn. Thầy Doãn đi họp về thấy mình cặm cụi xỏ kim, bảo
mình, này đề thi cuối năm nay có muốn xem không. Sau đó mình mang cái đề thi
này chia xẻ cho đám bạn thân. Kết quả khỏi phải nói, đám mình được điểm tối đa.
Thầy Doãn biết thừa nhưng không nói gì.
Mới đây mình tìm lại được, đúng hơn một bạn
học khác ở Lam Sơn tìm lại được mình trên facebook, gởi hình cho mình xem. Thú thật
mình vẫn không thể tưởng tượng được ngày xưa lớp chín chung trường, bạn mình ra
sao, làm gì, nhà ở đâu. Bạn facebook này đã thành bà nội, có cháu nội đích tôn
mới lên hai. Nhìn hình bạn, mình vẫn chịu chết, chẳng thể nào nhớ được bạn ngồi
ở đâu trong cái lớp chín của mình trong khi bạn kể về mình vanh vách: tóc ngắn,
nói tiếng Bắc, nhà trong khu Hoàng Diệu…Trí óc mình vẫn đặc sệt với khuôn mặt
ngày xưa và ngày nay của bạn, đành tự an ủi, biết nhau cùng lớp thế là đủ làm bạn
facebook rồi.
 |
| Bùi Thị Xuân xưa |
Khi trí nhớ của tụi mình chán chê với Lam
Sơn, bạn đổi tần số sang Bùi Thị Xuân. Cái này thì dễ nhớ hơn một chút mặc dù
đã có những cái tên, những khuôn mặt mình đang quên dần. Chẳng hạn như Thắng Điệu.
Nghe tên thì quen, nhưng khi gặp lại người thật ở Dallas cách đây mấy tuần, cả
mình và nó nhìn nhau không cách gì liên tưởng được khuôn mặt ngày nay với khuôn
mặt cách đây 25 năm! Dù vợ chồng nó đãi cả nhà bạn và cả mình một bữa sushi chật
bụng, mình cũng không tài nào nhớ nổi khuôn mặt của nó ngày xưa trong những lớp
học hay sân trường Bùi Thị Xuân. Cảm ơn bữa sushi thịnh soạn nhưng mình biết
mình sẽ không bao giờ gặp lại nó nữa.
Bạn nhắc đến thầy Ngọ, ông thầy dạy Thể dục
của tụi mình. Thầy Ngọ ngày xưa có dạy ở
Trần Hưng Đạo và Bùi Thị Xuân trước năm 1975. Thầy bây giờ đã 85 tuổi, mắc bệnh
ung thư. Gia cảnh thầy khá bi đát. Một trong các con trai của thầy cũng đang bị
ung thư. Vợ thầy bị trí óc không phát triển được gọi một cách văn hoa là thiểu
năng trí tuệ, nên chẳng giúp đỡ, chăm nom gì được ai, ngay cả chính bản thân bà
cho nên các con gái của thầy phải lo chăm sóc mẹ. Nghe tin này mình không khỏi
xúc động. Ngày xưa giờ thể dục của thầy, đám con gái chạy ì ạch khi nào cũng bị
thầy hét sau lưng “Chạy gì mà chậm như rùa!” rồi thầy thổi còi toét toét ra điều
bực tức lắm. Bạn nhắc đến những buổi họp mặt gia đình Bùi Thị Xuân. Mình chợt thấy lòng dửng dưng chứ không rộn ràng cố tìm bất kỳ một hình bóng thân quen, một ký ức vỡ vụn nào. Cái gia đình đó, mình có cảm tưởng mình chẳng thuộc về nó nữa. Mình đã đi xa khỏi nó quá lâu rồi, đến nỗi đường quay về trở nên mờ mịt, cổng trường vụt trở nên xa tít tắp. Bùi Thị Xuân đã thế, huống chi những ngày họp mặt của cựu học sinh Hùng Vương. Ngày rã trường, mình đang ở lớp sáu, chẳng nhớ gì nhiều. Có nhớ chăng là tháp chuông cao vút, thư viện nằm bên kia sân trường, nhớ tầng bốn được đồn thổi có ma, không dám héo lánh mò lên, nhớ những lần ra chơi, mình tha thẩn ra tận hàng rào phía Hồ Xuân Hương đi tìm hoa quỳ vàng, nhớ những cây xá xị bị đám học trò bóc vỏ trơn láng trước dãy lớp bốn. Và chừng đó nỗi nhớ không đủ để đến một buổi họp mặt mà mình chẳng thấy quen ai hay nhớ được ai. Đường về tháp chuông trường cũ lại càng mịt mờ hơn.
 |
| Water Garden, Fort Worth |
Bạn sang thăm Fort Worth những ngày mưa nắng
thất thường. Cali đang hạn hán nên gặp mưa Fort Worth, bạn hồi tỉnh, bảo ủa ở
đây cũng đầy màu xanh hoa lá cành nè. Vườn nhà mình đang tầm mùa xuân nên cây cối
cũng trông không đến nỗi, và cái park dưới nhà mình đang trổ hoa vàng dại man
mác khắp nơi. Mình rủ bạn đi park nhưng bạn bảo bị dị ứng hắt hơi xổ mũi, bạn
không dám ra ngoài. Mình đành cho bạn đi xem Water Garden của Fort Worth. Nước
chảy ào ạt trong các hồ lớn nhỏ, phun rào rào lên đám lá quanh hồ, bạn lại trầm
trồ, nhiều nước há. Giá bạn đến Fort Worth năm ngoái, ao hồ trơ đáy ra, bạn sẽ
nghĩ mình đang sống ở sa mạc. Bạn về lại Cali, hẳn sẽ mang theo một Fort Worth
với những hạt mưa long lanh chứ không phải là một Fort Worth với những ngày
nóng tóe lửa trên 100 độ F.
Tiễn bạn về Cali, mình ở lại với những kỷ
niệm bạn vừa khơi gợi ra, với những tiếng gọi mày tao thân thiết mà mình chỉ
dùng khi nói chuyện với bạn. Thoáng chút bùi ngùi cho một thời trẻ thơ cắp sách
đến trường đầy hoa mộng.
Ngày hôm sau đi làm, mình quay về với đời thường.
Những kỷ niệm đó được mình xếp gọn ghẽ vào trong ký ức, chờ lần sau tụi mình gặp
lại, mình lại lôi ra kể cho nhau nghe.
Năm tháng đi quaKỷ niệm vẫn ngọt ngào
Hồn thơ trẻ
Dạt dào bay trong gió
Ký ức xưa
Vẫn còn nguyên đâu đó
Tuổi học trò
Hoa mộng dưới hàng cây
(Trịnh Công Sơn)
Hẹn bạn lần sau nhé.
Lan Hương (Fort Worth, 05/15/15)
No comments:
Post a Comment